Miesiąc: marzec 2024

Stepnica ( do 1945 Groß Stepenitz/Bad Stepenitz ) – część II

Stepnicę założono na piaszczystej wyspie w bezpośrednim sąsiedztwie torfowisk i zalewu.  Forma wsi przed 1739 rokiem, była wsią ulicową.  Po pożarze w 1739 roku, wieś została uporządkowana. Drogom nadano geometryczny kształt z placem kościelnym po środku. Po obu stronach tej drogi znajdowało się po 6 jednakowych domów gospodarskich o konstrukcji ryglowej.

Według Gerharda Bronischa opisującego wieś w 1939 roku, były to budynki jednokondygnacyjne z muru pruskiego z kolejną kondygnacją na poddaszu. Plan pokazuje typowy układ domów kolonistów z około 1800 roku, z kuchnią umieszczoną między małymi korytarzami z przodu i tyłu oraz salonami i kominkami z tyłu. Dachy były czterospadowe, kryte dachówką ceramiczną. Frontowe fasady były w większości otynkowane.

fot. Widokówka z 1942 roku. Kolekcja Wojciech Janda

Czytaj dalej „Stepnica ( do 1945 Groß Stepenitz/Bad Stepenitz ) – część II”

Stepnica ( do 1945 Groß Stepenitz / Bad Stepenitz ) – część I

Miasto leżące przy ujściu Gowienicy do Zalewu Szczecińskiego, przy drodze wojewódzkiej nr. 111, łączącej Goleniów z Wolinem.

Nazwa miejscowości pochodzi najprawdopodobniej od słowa Ščepnica lub z języka polskiego szczepa= holzscheit.

W latach 30-tych XX wieku w wyniku przeprowadzonych badań archeologicznych, na terenie miasta odnaleziono: z epoki kamiennej, motykę z rogu jelenia, fragment siekiery krzemiennej, młotek kamienny z otworem, siekierę kamienną z otworem i trzy krzemienne topory. Z epoki brązu odkryto pole urnowe i kamień krzemienny, a z epoki żelaza ślady kultury lateńskiej określanej terminem La Tène, w postaci urny.

fot. Stepnica na widokówce z roku 1903. Kolekcja Tomasz Wetta

Czytaj dalej „Stepnica ( do 1945 Groß Stepenitz / Bad Stepenitz ) – część I”

Rewitalizacja miejsca pamięci na cmentarzu przywięziennym w Goleniowie – 15.03.2024

We wrześniu 2023 roku stowarzyszenie otrzymało informację o przyznaniu grantu z programu Fundacji Orlen „Czuwamy! Pamiętamy!”.

Celem projektu, było całkowita rewitalizacja tzw. pomnika czeskiego, znajdującego się na terenie cmentarza przywięziennego. Pierwotnie znajdujący się tam pomnik, nie nadawał się do ponownego odnowienia, który jako stowarzyszenie trzykrotnie odnawialiśmy w ciągu 12 lat. Poza tym treść na pomniku była nie adekwatna do dzisiejszej wiedzy o tym miejscu.

W ramach projektu, stary pomnik został usunięty wraz z otaczającym go płotem. Stara płyta została przewieziona do Ośrodka Dokumentacji Dziejów Ziemi Goleniowskiej w Goleniowie. Po usunięciu starych elementów, przywieziono i ustawiono nowy kamień pamiątkowy z nową tablicą granitową, na której widnieje nowy tekst, zaakceptowany przez Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie. Obok kamienia zainstalowano nową tablicę informacyjna z opisem historii tego miejsca. Na tablicy wszystkie teksty są w 4 językach: polskim, czeskim, niemieckim i angielskim. Również tekst na tablicy został zaakceptowany przez IPN w Warszawie.

Czytaj dalej „Rewitalizacja miejsca pamięci na cmentarzu przywięziennym w Goleniowie – 15.03.2024”

Krokorzyce ( do 1945 Köckeritz )

Osada położona przy drodze w Widzieńska do Zielonczyna.

Pierwsza wzmianka pojawia się w roku 1594, kiedy to wzmiankowana jest na tym terenie opuszczona papiernia należąca do urzędu w Wolinie. Według opisu komisji szwedzkiej z roku 1654, papiernia znajdowała się w dobrym stanie. W 1673 roku odbudowano spalony młyn. W 1727 wzniesiono nową konstrukcję młyna. W 1764 roku młyn przeszedł w ręce prywatne. Na miejscu młyna w 1939 roku, znajdowało się nadleśnictwo z gospodarstwem stawów hodowlanych.

Przez krótki czas po zakończeniu II wojny światowej osada nazywała się Kokorzyce.

Dziś w Krokorzycach, również znajduje się leśniczówka, należąca do Nadleśnictwa Goleniów.

Według spisu z 2009 roku mieszkało tu 14 osób.

Czytaj dalej „Krokorzyce ( do 1945 Köckeritz )”

Budzień ( do 1945 Schützendorf )

Wieś położona jest na skraju Doliny Dolnej Odry, Równiny Goleniowskiej i Puszczy Goleniowskiej. Tuż przy drodze wojewódzkiej nr.111 łączącej Goleniów ze Stepnicą.

W latach 30-tych XX wieku, w wyniku przeprowadzonych na terenie wsi prac archeologicznych, odnaleziono siekiery kamienne, siekiery krzemienne i siekiery kamienne z otworem z epoki kamiennej. Odnaleziono również kopiec z urną i skremowanymi szczątkami z nieznanej epoki.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1786 roku, kiedy to Fryderyk II zatwierdził plan założenia wsi dla 40 rodzin tzw. „bei der Stepenitzschen Bache”. Zamiast w/w planu, osiedlono tylko 24 kolonistów z Pomorza, Meklemburgii, Brandenburgii i Frankonii, zgodnie z planem melioracyjnym Wilhelma Schütza. Wybudowano 12 domów w zabudowie bliźniaczej, po południowej stronie drogi, a po północnej wzniesiono stodoły. W 1825 roku spłonęła zachodnia część wsi wraz ze szkołą i 5 budynkami.

fot. Restauracja należąca do Roberta Görsa. Rok 1926. Widokówka z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Budzień ( do 1945 Schützendorf )”