Kategoria: Gmina Goleniów

Glewice (do 1945 Glewitz)

Wieś leży na Równinie Nowogardzkiej i skraju Równiny Goleniowskiej oraz Puszczy Goleniowkiej, przy drodze krajowej nr 6, ok. 7 km na północny wschód od Goleniowa.

Pierwsza wzmianka o Glewicach jest datowana na XV wiek. Uwieczniana jest na wczesnych mapach, między innymi Lubinusa z 1618 roku, gdzie występuje nazwa Gleves, jak i na mapie z 1762 roku z planu bitwy pod Sargelow (Czarnogłowy) pod nazwą Glevis.

fot. Glewice – widok od drogi S-6. Zdjęcie Michał Janda

Czytaj dalej „Glewice (do 1945 Glewitz)”

Kościół katolicki – Glewice (do roku 1945 kościół ewangelicki w Glewitz)

Świątynia w Glewicach, została wzniesiona w 1789 roku. W XVIII w. kościół należał do parafii w Retztow (Redestowo). Wg Lemckego w 1870 roku kościół został odnowiony. Z spisu dokonanego w roku 1910 przez Hugo Lemckego przy kościele znajdowała się i nadal znajduje chrzcielnica z przełomu XII i XIV wieku. Jest ona wykonana z granitu w stylu romańskim, o wymiarach: wysokość 54 cm, szerokość zewnętrzna 80 cm i wewnętrzna 50 cm. Dziś stoi po prawej stronie wieży dzwonniczej.

foto- Michał Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki – Glewice (do roku 1945 kościół ewangelicki w Glewitz)”

Mosty (do 1945 roku: Speck)

Mosty położone są 10 km na wschód od Goleniowa przy drodze Goleniów – Maszewo sąsiadująca z Imnem, Danowem, Burowem i Pogrzymiem. Są jedną z największych wsi Gminy Goleniów.

Ludzie w okolicach Mostów pojawiali się od najdawniejszych czasów, zaraz po ustąpieniu lodowca, co miało miejsce ok. 12.000 – 10.000 lat p.n.e., w starszej epoce kamienia – paleolicie. Świadczy o tym wiele znalezisk archeologicznych. Początki trwałego osadnictwa sięgają tu końca młodszej epoki kamiennej – neolitu. W końcowym okresie neolitu (2200-1700 p.n.e.) na terenie wsi i w jej najbliższej okolicy pojawiła się ludność kultury ceramiki sznurowej. Używała ona naczyń zdobionych wątkiem sznurowym. W okolicach Mostów znaleziono wiele pojedynczych krzemiennych sztyletów, grotów strzał i drobnych ułamków naczyń z tego okresu.

fot. Mosty na początku XX wieku. Zdjęcie ODDZG „Żółty Domek„

Czytaj dalej „Mosty (do 1945 roku: Speck)”

Kościół katolicki: Mosty (do 1945 roku kościół protestancki w Speck)

Kościół znajduje się w centrum wsi, na niewielkim wzniesieniu. Stoi na terenie nieczynnego cmentarza, który otoczony jest niewielkim murem.

Kościół protestancki został wybudowany pod koniec XV wieku i pierwotnie był prawdopodobnie budowlą salową. Do ówczesnej parafii należały Burowo, Danowo i Tarnówko. W roku 1721 dobudowano do niego po stronie zachodniej drewnianą wieżę, o czworobocznej podstawie i ośmiobocznej drugiej kondygnacji. Na  chorągiewce zamontowanej na szczycie wieży widnieje napis: FREL HEVF ANNO 1721. Pod koniec XIX wieku kościół przebudowano. Od wschodu dobudowano pięcioboczne, ceglane prezbiterium. W ostrołukowych oknach umieszczono witraże wyobrażające: Chrystusa Króla, św. Piotra i św. Pawła.  

fot. Widok na kościół z powietrza-marzec 2025. Zdjęcia Michał Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki: Mosty (do 1945 roku kościół protestancki w Speck)”

Pałac w Mostach (do 1945 roku: Speck)

Już w pierwszej wzmiance historycznej z 14 lutego 1302 r. w Mostach wzmiankowany jest zamek obronny znajdujący się we władaniu rodu von Visen. Był to zapewne jakiś okazały budynek drewniany spełniający funkcje obronne. Na przestrzenie wieków pojawiają się kolejne wzmianki o pałacu w Mostach, ale niewiele wiemy na jego temat. W latach 30. XIX w. w tym samym miejscu Carl Karbe wybudował pałac, który przetrwał do początków XX w.

fot. Pałac około roku 1910. Zdjęcie z kolekcji Józef Kazaniecki

Czytaj dalej „Pałac w Mostach (do 1945 roku: Speck)”

Pomnik poległych w czasie pierwszej wojny światowej mieszkańców wsi Diedrichsdorf (po 1945 roku: Bolechowo)

Pomnik usytuowany jest w centrum wsi, na terenie cmentarza ewangelickiego. Takie pomniki stawiano w całej Europie, również w Polsce. Miały one upamiętniać nie tylko najbliższych poległych z danej miejscowości, ale również być bolesną pamiątką po wszystkich zabitych w czasie tej wojny, niezależnie od narodowości czy też wyznania. Trzeba pamiętać, iż w czasie I WŚ poległo około 500 tysięcy Polaków, a około 900 tysięcy zostało rannych. Polacy służyli w różnych armiach zaborczych, czasami tocząc bratobójcze walki.

fot. Pomnik w Bolechowie -marzec 2025. Zdjęcie Michał Janda

Czytaj dalej „Pomnik poległych w czasie pierwszej wojny światowej mieszkańców wsi Diedrichsdorf (po 1945 roku: Bolechowo)”

Danowo (do 1945 roku: Jakobsdorf)

         Wieś leży ok. 12 km na południowy wschód od Goleniowa, przy drodze łączącej Mosty z Rożnowem, nad strugą Wiśniówką, prawym dopływem Iny, przy byłej linii kolejowej nr 424, na Równinie Nowogardzkiej, w terenie pagórkowatym (wzgórza morenowe – drumliny), w okolicach niewielkich obszarów leśnych wschodnich fragmentów Puszczy Goleniowskiej.

fot. Widokówka z kolekcji ODDZG „Żółty Domek”

Czytaj dalej „Danowo (do 1945 roku: Jakobsdorf)”

Tablica upamiętniająca poległych w czasie pierwszej wojny światowej mieszkańców wsi Jakobsdorf (po 1945 roku: Danowo)

Tablica upamiętniająca poległych w czasie pierwszej wojny światowej mieszkańców wsi Jakobsdorf (Danowo) znajduje się na wschodniej ścianie kościoła. Przeważnie takie tablice znajdowały się wewnątrz kościoła, a nie jak w tym przypadku na zewnątrz. Tablica wykonana z drewna, oprawiona w ramę i całość jest zakryta szkłem. Napisy na tablicy wygrawerowane i pomalowane białą farbą.

fot. Tablica z nazwiskami poległych. Zdjęcie Wojciech Janda

Czytaj dalej „Tablica upamiętniająca poległych w czasie pierwszej wojny światowej mieszkańców wsi Jakobsdorf (po 1945 roku: Danowo)”

Kościół katolicki : Danowo (do 1945 kościół ewangelicki w Jakobsdorf)

Kościół wznosi się w północnej części wsi, na niewielkim wzniesieniu. Wokół niego znajdował się cmentarz ewangelicki, niestety dziś nie pozostał po nim żaden nagrobek.

Prawdopodobnie kościół w Danowie istniał wcześniej niż jest o nim pierwszy zapis, lecz niestety brak jest przekazów pisanych. W 1595 roku, kiedy to właścicielem wsi był Daniel Petersdorf przeprowadzono wizytację kościelną obejmującą Goleniów i należące do niego wsie kościelne, w tym Danowo. Z dostępnych dokumentów wynika, że kościół powstał w 1601 roku. Jego fundatorem i patronem był Daniel Petersdorf, który zmarł w 1628 roku. Kościół związany był z parafią w Grossenhagen (Tarnowo), która to miejscowość była siedzibą rodu von Petersdorf.

fot. Widok na kościół- marzec 2025. Zdjęcie Michał Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki : Danowo (do 1945 kościół ewangelicki w Jakobsdorf)”

Nieistniejący kościół ewangelicki – Budno (do 1945 roku Buddendorf)

Pierwszy kościół najprawdopodobniej istniał tu już w XVII wieku. Natomiast pierwsza wzmianka pisana o kościele pochodzi z 1822 roku, kiedy to wybudowano nowy kościół. Był to budynek otynkowany, bez wieży o wymiarach dł. 14 m x szer. 8 m i wysokości 4 m.

Fundament kościoła wykonany był z kamienia, natomiast ściany z cegły. Strop z drewna pokryty dachówką. Posiadał okna ostrołukowe. Do 1945 roku, patronat nad kościołem sprawowała rodzina von Petersdorf.

fot. Zdjęcie kościoła w Budnie z roku 1932

Czytaj dalej „Nieistniejący kościół ewangelicki – Budno (do 1945 roku Buddendorf)”