Pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi Rurzyca ( do 1945 Klein i Gross Sophiental )

Pomnik poświęcony poległym w czasie I wojny światowej, mieszkańcom wsi Klein Sophiental ( po wojnie krótko Dobroszyn, a dziś Rurzyca) i Gross Sophiental (po wojnie krótko Warcisławiec, a dziś Rurzyca) , znajduje się nie w Rurzycy, lecz w Komarowie.

fot. Pomnik i lapidarium w Komarowie. Zdjęcie Wojciech Janda

Czytaj dalej „Pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi Rurzyca ( do 1945 Klein i Gross Sophiental )”

Pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi Lubczyna ( do 1945 Lübzin )

Na dawnym cmentarzu ewangelickim w Lubczynie w 2003 roku utworzono lapidarium z ocalałych nagrobków i krzyży byłych mieszkańców Lubczyny. Również na tym ternie ustawiono pomnik, poświęcony poległym mieszkańcom wsi Lubzin ( Lubczyna ) na frontach I WŚ.

Pierwotnie pomnik stał w centrum wsi przy kościele. Po zniszczeniu kościoła i jego rozebraniu, pomnik przez długie lata leżał zapomniany. Dziś ustawiony na cmentarzu ewangelickim, przypomina o byłych mieszkańcach i tragedii jaką była I WŚ. W dzisiejszym pomniku brak zwieńczenia, jakim był hełm -Stalheim. Niestety zaginął po wojnie i do dziś nie został odnaleziony.

fot. Pierwotny wygląd pomnika. Kolekcja Wojciech Janda

Czytaj dalej „Pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi Lubczyna ( do 1945 Lübzin )”

Zapomniana historia francuskiego jeńca Andre Debacker, pochowanego w Borzysławcu ( do 1945 Luisenthal )

W dniu 11.06. 2024 roku będzie 82 rocznica śmierci francuskiego jeńca wojennego Andre Debacker , który został pochowany na cmentarzu przykościelnym w Borzysławcu.

Udało nam się w końcu do końca rozwiązać zagadkę śmierci Andre oraz dotarliśmy do jego rodziny ,a dokładnie do jego siostrzeńca – Pana Andre Dehaene ,który imię otrzymał na pamiątkę po wujku. Ale od początku powtórzę całą historię Andre ,tym razem udokumentowaną sporą ilością zdjęć ,które otrzymaliśmy od jego siostrzeńca.

fot. Zdjęcie wykonane po mobilizacji we Francji w 1939 roku. Andre to ten z harmonią. Zdjęcie ze zbiorów rodziny Debacker

Czytaj dalej „Zapomniana historia francuskiego jeńca Andre Debacker, pochowanego w Borzysławcu ( do 1945 Luisenthal )”

Kościół katolicki w Niewiadowie ( do 1945 kościół ewangelicki w Harmsdorf )

Według rejestru kościelnego z 1595, kościół należał do parafii w Kantreck ( Łoźnica).

Nowy kościół z kamienia polnego wybudowano w 1595 roku na miejscu budynku wybudowanego w dawnych czasach przez wioskę Dischenhagen ( Dzisna). Równocześnie z budową kościoła, w jego obrębie powstał cmentarz, który był czynny do początku XIX wieku. Fundatorem kościoła był Kurt von Flemming z Buku. Pierwszym znanym nam z nazwiska pastorem był Thomas Grunow, który administrował na parafii w Basenthin (Bodzęcinie), podległą wówczas synodowi w Gollnow ( Goleniów). Kościół został wzmiankowany w czasie wizytacji w roku 1733. W okresie od 1733 do 1780 remontowano dach kościoła.

fot. Kościół w Niewiadowie -rok 2019. Zdjęcie Beata Polińska

Czytaj dalej „Kościół katolicki w Niewiadowie ( do 1945 kościół ewangelicki w Harmsdorf )”

Kościół p.w. św. Katarzyny w Goleniowie

Kościół św. Katarzyny, który znamy współcześnie zbudowano w XV w. częściowo na fundamentach kościoła romańskiego, który wzmiankowany jest w 1271 r. Analiza murów wskazuje, że był on wznoszony w dwóch etapach. W pierwszym (I połowa XV w.) wybudowano na rzucie zbliżonym do kwadratu trójnawowy halowy korpus trzyprzęsłowy, wsparty na czterech filarach, powiększony o wydłużone prezbiterium, zamknięte trójbocznie od strony wschodniej z przyległą od północy parterową zakrystią oraz postawioną na rzucie kwadratu, wysoką wieżą od strony zachodniej. W drugim etapie wykonano od strony północnej, cztery kaplice i podwyższono o jedno piętro zakrystię, stąd zmniejszono okno w ścianie bocznej prezbiterium. Od strony południowej dostawiono kruchtę i kaplicę oraz po obu stronach wieży wysokie kaplice. Bryła korpusu została nakryta dwuspadowym dachem, niższe od korpusu, prezbiterium dachem dwuspadowym, załamanym trójbocznie od wschodu, a wieża górująca nad całością świątyni strzelistym hełmem, który znamy z mapy Lubinusa z roku 1618.

Czytaj dalej „Kościół p.w. św. Katarzyny w Goleniowie”

Baszta Więzienna/Prochowa i Mennicza w Goleniowie

W skład systemu obronnego miasta wchodziło także kilka małych wieżyczek i dwie baszty. Do czasów współczesnych zachowały się obie. Są to Baszta Więzienna, nazywana także Basztą Prochową oraz Baszta Mennicza.

Baszta Więzienna usytuowana jest w narożu murów od strony południowo-zachodniej i tworzyła z odcinkiem murów zamkniętą całość obronną. Pierwotnie posiadała dwie kondygnacje, z których dolna pełniła rolę lochu więziennego, a górna funkcje obronne. Do wnętrza baszty można się dostać tylko wejściem umiejscowionym na wysokości drugiej kondygnacji dostawioną drabiną wciąganą do środka. W późniejszym okresie, gdy w obronie upowszechniła się broń palna, baszta została podwyższona o dwie kolejne kondygnacje, w których umieszczono od zewnętrznej strony na przemian w układzie szachownicy, strzelnicze otwory szczelinowe. Całość wykończono pokładem widokowym z wyprowadzonym z niego ceramicznym stożkiem, w którym od strony wewnętrznej umiejscowiono prostokątne wejście prowadzące w dół na czwartą i trzecią kondygnację obronną. Z chwilą upowszechnienia broni palnej, baszta stała się miejscem przechowywania prochu – stąd jej nowa nazwa – Baszta Prochowa. W średniowieczu baszta nazywana była także Juliusturm (Wieża Juliusza).

Czytaj dalej „Baszta Więzienna/Prochowa i Mennicza w Goleniowie”

Brama Wolińska w Goleniowie

Jedyną ocalałą do czasów współczesnych bramą miasta, jest Brama Wolińska. Obok niej płynęła prawa odnoga Strumienia Młyńskiego, który służył jako fosa.

                Jest ona usytuowana w północnej części obwarowań i reprezentuje typ bramy szczytowej, należącej obecnie do najlepiej zachowanych, w niezmienionej formie na Pomorzu Zachodnim. Założona została na rzucie prostokąta, zbudowana jest w 1/4 z kamienia obejmującego część dolną do wysokości ostrołukowego przejazdu i w trzech czwartych z cegły. Główna elewacja – zewnętrzna i wewnętrzna mają odmienne rozwiązania kompozycyjne ścian, przy czym o elewacji wewnętrznej zadecydowały bardziej względy estetyczne, a przy zewnętrznej obronne. Cała elewacja zewnętrzna podporządkowana jest rozwiązaniom obronnym i wykazuje umiarkowaną oszczędność detalu architektonicznego. Do wysokości trzeciego piętra w występie muru znajduje się nisza zamknięta półkolistym łukiem, w bokach, której umieszczone zostały prowadnice. Poruszała się w nich ciężka, kuta żelazna krata, zwana broną. We wnęce na wysokości pierwszej kondygnacji widoczne są zamurowane dwa szczelinowe otwory strzelnicze, wyżej cztery ceglane wsporniki a w trzeciej kondygnacji, w półkolistym łuku trzy wnęki okienne. Można przypuszczać, że pierwotnie na poziomie trzeciej kondygnacji znajdowała się drewniana galeria, z której obrońcy mogli bronić otworu bramnego.

Czytaj dalej „Brama Wolińska w Goleniowie”

Spichlerz w Goleniowie

Jest to jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w Goleniowie. Obecnie stojący spichlerz wybudowany został w 1749 r. Wcześniej na tym miejscu stały dwa mniejsze spichlerze.

Jest to wolnostojąca budowla o trzech kondygnacjach z użytkowym poddaszem. Ze względu na swoje położenie nie został podpiwniczony. Postawiono go na kamienno–ceglanej podmurówce, ok. 12 metrów od brzegu Iny, równolegle do jej biegu. W okresach wysokiego poziomu wody w Inie był wielokrotnie zalewany.

fot. Widokówka z 1902 roku. Kolekcja ODDZG „Żółty Domek”

Czytaj dalej „Spichlerz w Goleniowie”

Szkoła Podstawowa nr.1 im. Noblistów Polskich w Goleniowie

Budynek szkoły oraz budynki towarzyszące zaprojektowane zostały specjalnie na tego typu funkcję. Zostały wybudowane w stylu neogotyckiem w latach 1897 – 1900. W tym czasie wybudowano okazały gmach szkoły, boisko, salę gimnastyczną i toalety.

Budynek szkoły założony jest na rzucie prostokąta i zbudowany z czerwonej cegły. Został ustawiony frontem do ulicy na wysokim profilowanym cokole. Jest to budynek podpiwniczony, trzykondygnacyjny, przykryty dachem wielospadowym krytym dachówką.

fot. Budynek szkoły przed 1945 rokiem. Kolekcja ODDZG ” Żółty Domek”

Czytaj dalej „Szkoła Podstawowa nr.1 im. Noblistów Polskich w Goleniowie”

Pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi Burow (Burowo), osady Karlbruch ( Kałużna) oraz Franzfelde ( Przypólsko)

Pomnik usytuowany w środku wsi, tuż przy cmentarzu ewangelickim, przy drodze Mosty- Osina. Przed wojną za pomnikiem znajdował się kościół.

Współrzędne : 53.564307, 14.974742

Pomnik wykonany z granitu. Podstawa z napisami w formie prostokąta o grubości 20 cm. Na podstawie ustawiony krzyż wykonany z betonu, o wysokości 1,5 m. Na krzyżu widoczny napis:

„Sei getreu bis in den God”  – „ Bądź wierny Bogu”

fot. Autor Wojciech Janda

Czytaj dalej „Pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi Burow (Burowo), osady Karlbruch ( Kałużna) oraz Franzfelde ( Przypólsko)”