W dniu 11.06. 2024 roku będzie 82 rocznica śmierci francuskiego jeńca wojennego Andre Debacker , który został pochowany na cmentarzu przykościelnym w Borzysławcu.
Udało nam się w końcu do końca rozwiązać zagadkę śmierci Andre oraz dotarliśmy do jego rodziny ,a dokładnie do jego siostrzeńca – Pana Andre Dehaene ,który imię otrzymał na pamiątkę po wujku. Ale od początku powtórzę całą historię Andre ,tym razem udokumentowaną sporą ilością zdjęć ,które otrzymaliśmy od jego siostrzeńca.
fot. Zdjęcie wykonane po mobilizacji we Francji w 1939 roku. Andre to ten z harmonią. Zdjęcie ze zbiorów rodziny Debacker
W niedzielę, 13 czerwca 1926 roku Basenthin odwiedził feldmarszałek von Mackensen, a przy okazji i byłego królewsko-pruskiego pastora dywizji -Breithaupta. Z tej okazji w Basenthin, zebrało się około 20 stowarzyszeń i organizacji w tym Stahlhelm i Bismarckjugend, by powitać feldmarszałka.
Feldmarszałek, uścisnął dłoń każdemu z przybyłych weteranów i z każdym z nich zamienił parę słów. Po powitaniu odbył się przemarsz wszystkich zebranych organizacji przy dźwiękach orkiestry i pieśni marszowej Fridericus Rex.
fot. Feldmarszałek von Mackensen, składa wieniec pod pomnikiem I WŚ w Basenthin ( Bodzęcin)
Kościół św. Katarzyny, który znamy współcześnie zbudowano w XV w. częściowo na fundamentach kościoła romańskiego, który wzmiankowany jest w 1271 r. Analiza murów wskazuje, że był on wznoszony w dwóch etapach. W pierwszym (I połowa XV w.) wybudowano na rzucie zbliżonym do kwadratu trójnawowy halowy korpus trzyprzęsłowy, wsparty na czterech filarach, powiększony o wydłużone prezbiterium, zamknięte trójbocznie od strony wschodniej z przyległą od północy parterową zakrystią oraz postawioną na rzucie kwadratu, wysoką wieżą od strony zachodniej. W drugim etapie wykonano od strony północnej, cztery kaplice i podwyższono o jedno piętro zakrystię, stąd zmniejszono okno w ścianie bocznej prezbiterium. Od strony południowej dostawiono kruchtę i kaplicę oraz po obu stronach wieży wysokie kaplice. Bryła korpusu została nakryta dwuspadowym dachem, niższe od korpusu, prezbiterium dachem dwuspadowym, załamanym trójbocznie od wschodu, a wieża górująca nad całością świątyni strzelistym hełmem, który znamy z mapy Lubinusa z roku 1618.
W skład systemu obronnego miasta wchodziło także kilka małych wieżyczek i dwie baszty. Do czasów współczesnych zachowały się obie. Są to Baszta Więzienna, nazywana także Basztą Prochową oraz Baszta Mennicza.
Baszta Więzienna usytuowana jest w narożu murów od strony południowo-zachodniej i tworzyła z odcinkiem murów zamkniętą całość obronną. Pierwotnie posiadała dwie kondygnacje, z których dolna pełniła rolę lochu więziennego, a górna funkcje obronne. Do wnętrza baszty można się dostać tylko wejściem umiejscowionym na wysokości drugiej kondygnacji dostawioną drabiną wciąganą do środka. W późniejszym okresie, gdy w obronie upowszechniła się broń palna, baszta została podwyższona o dwie kolejne kondygnacje, w których umieszczono od zewnętrznej strony na przemian w układzie szachownicy, strzelnicze otwory szczelinowe. Całość wykończono pokładem widokowym z wyprowadzonym z niego ceramicznym stożkiem, w którym od strony wewnętrznej umiejscowiono prostokątne wejście prowadzące w dół na czwartą i trzecią kondygnację obronną. Z chwilą upowszechnienia broni palnej, baszta stała się miejscem przechowywania prochu – stąd jej nowa nazwa – Baszta Prochowa. W średniowieczu baszta nazywana była także Juliusturm (Wieża Juliusza).
Jedyną ocalałą do czasów współczesnych bramą miasta, jest Brama Wolińska. Obok niej płynęła prawa odnoga Strumienia Młyńskiego, który służył jako fosa.
Jest ona usytuowana w północnej części obwarowań i reprezentuje typ bramy szczytowej, należącej obecnie do najlepiej zachowanych, w niezmienionej formie na Pomorzu Zachodnim. Założona została na rzucie prostokąta, zbudowana jest w 1/4 z kamienia obejmującego część dolną do wysokości ostrołukowego przejazdu i w trzech czwartych z cegły. Główna elewacja – zewnętrzna i wewnętrzna mają odmienne rozwiązania kompozycyjne ścian, przy czym o elewacji wewnętrznej zadecydowały bardziej względy estetyczne, a przy zewnętrznej obronne. Cała elewacja zewnętrzna podporządkowana jest rozwiązaniom obronnym i wykazuje umiarkowaną oszczędność detalu architektonicznego. Do wysokości trzeciego piętra w występie muru znajduje się nisza zamknięta półkolistym łukiem, w bokach, której umieszczone zostały prowadnice. Poruszała się w nich ciężka, kuta żelazna krata, zwana broną. We wnęce na wysokości pierwszej kondygnacji widoczne są zamurowane dwa szczelinowe otwory strzelnicze, wyżej cztery ceglane wsporniki a w trzeciej kondygnacji, w półkolistym łuku trzy wnęki okienne. Można przypuszczać, że pierwotnie na poziomie trzeciej kondygnacji znajdowała się drewniana galeria, z której obrońcy mogli bronić otworu bramnego.
Jest to jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w Goleniowie. Obecnie stojący spichlerz wybudowany został w 1749 r. Wcześniej na tym miejscu stały dwa mniejsze spichlerze.
Jest to wolnostojąca budowla o trzech kondygnacjach z użytkowym poddaszem. Ze względu na swoje położenie nie został podpiwniczony. Postawiono go na kamienno–ceglanej podmurówce, ok. 12 metrów od brzegu Iny, równolegle do jej biegu. W okresach wysokiego poziomu wody w Inie był wielokrotnie zalewany.
fot. Widokówka z 1902 roku. Kolekcja ODDZG „Żółty Domek”
Budynek szkoły oraz budynki towarzyszące zaprojektowane zostały specjalnie na tego typu funkcję. Zostały wybudowane w stylu neogotyckiem w latach 1897 – 1900. W tym czasie wybudowano okazały gmach szkoły, boisko, salę gimnastyczną i toalety.
Budynek szkoły założony jest na rzucie prostokąta i zbudowany z czerwonej cegły. Został ustawiony frontem do ulicy na wysokim profilowanym cokole. Jest to budynek podpiwniczony, trzykondygnacyjny, przykryty dachem wielospadowym krytym dachówką.
fot. Budynek szkoły przed 1945 rokiem. Kolekcja ODDZG ” Żółty Domek”
Stepnicę założono na piaszczystej wyspie w bezpośrednim sąsiedztwie torfowisk i zalewu. Forma wsi przed 1739 rokiem, była wsią ulicową. Po pożarze w 1739 roku, wieś została uporządkowana. Drogom nadano geometryczny kształt z placem kościelnym po środku. Po obu stronach tej drogi znajdowało się po 6 jednakowych domów gospodarskich o konstrukcji ryglowej.
Według Gerharda Bronischa opisującego wieś w 1939 roku, były to budynki jednokondygnacyjne z muru pruskiego z kolejną kondygnacją na poddaszu. Plan pokazuje typowy układ domów kolonistów z około 1800 roku, z kuchnią umieszczoną między małymi korytarzami z przodu i tyłu oraz salonami i kominkami z tyłu. Dachy były czterospadowe, kryte dachówką ceramiczną. Frontowe fasady były w większości otynkowane.
fot. Widokówka z 1942 roku. Kolekcja Wojciech Janda
Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z roku 1594, kiedy to jest wymieniany w rejestrze jako kościół zbudowany w XIV wieku. Przed wybudowaniem kościoła w Stepniczce, nabożeństwa odbywały się w kościele w Stepnicy.
W 1733 roku, kościół w Stepniczce został zniszczony. Niestety nie wiadomo w jaki sposób, można się tylko domyślać, iż przyczyną był pożar, co zdarzało się w tamtych czasach dosyć często.
W 1748 roku, wybudowano nowy kościół z wieżą, według projektu mistrza budowlanego J. G. Damesa. W roku 1893, iglica wieży została zniszczona przez piorun. Została odbudowana w pierwotniej formie przez mistrza ciesielskiego Köllera z Pribbernow ( Przybiernów).
Kościół stał w centrum wsi, na nieczynnym już w latach 30-tych XX wieku, cmentarzu przykościelnym.
fot. Zdjęcie kościoła w Stepniczce – lata 30-te XX wieku
Wieś położona 3 km na południowy – wschód od Osiny przy
drodze powiatowej Osina – Jenikowo. Na obrzeżach miejscowości, przy drodze w
kierunku Redła, zlokalizowana jest stacja redukcyjno-pomiarowa gazu, która
obsługuje cała gminę. Dużą atrakcją miejscowości, szczególnie dla okolicznych
wędkarzy jest, obfitujące w ryby, sztuczne rozlewisko wody powstałe na łąkach
leżących na zachód od centrum miejscowości. Układ przestrzenny, lokacyjny wsi
nieczytelny.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z XV w.
Według danych H. Berghausa z roku 1872, Węgorzyce w swym historycznym rozwoju posiadały potrójny charakter prawno-agrarny: stanowiły dobra rycerskie, w części były też majątkiem kościelnym i w części były wsią chłopską. Część lenna przypadająca na dobra rycerskie zasiedlono w całości jeńcami węgierskimi pochodzącymi prawdopodobnie z okresu walk ks. Kaźka Wołogojskiego z Ludwikiem Węgierskim w latach 1370-1377). Do końca I połowy XV w. lenne dobra rycerskie były podzielone między trzy rody: von Eberstein’ów (panów na Nowogardzie od 1274 r.), von Knuthen’ów, von Leutzen’ów. W 1445 r. rodzina von Leutzen sprzedaje swą część dóbr Henningowi von Mildenitz (panu na Rybokartach). Rycerskie dobra lenne rodów von Knuthen i von Eberstein pozostają w ich władaniu do 1663 i 1665 r.
Zdjęcie z kolekcji autora
W 1663 r. potomkowie rodu von Midenitz rozszerzają swe
włości, przejmując dobra rodu von Eberstein (w roku tym na przedstawicielu w
linii męskiej – grafie Ludwiku Christopherze von Eberstein – ród ten
ostatecznie wygasa). W roku 1665 rodzina von Mildenitz wykupuje pozostałe dobra
rycerskie od rodu von Knuthen. Nie na długo pozostają w jednym ręku scalone
dobra rycerskie Węgorzyc. Już w 1669 r., w związku z utratą Rybokartów, wraz z
tymi ostatnimi. Węgorzyce przejmuje rodzina rycerska von Edling. Przeszło po stu
latach, tj. w 1771 majątek Węgorzyce jest we władaniu rodziny junkierskiej –
von Lettow. Prawdopodobnie w tym czasie powstaje tu zespół folwarczny. Około II
połowy XIX w. rodzina von Lettow traci Rybokarty, a Węgorzyce stają się
siedzibą bocznej linii tego rodu – rodziny Lettow-Vorbeck. W latach 70-tych XIX
w., będący w jej posiadaniu folwark liczył około 2400 Mg (600 ha).
Według źródeł spisowych własności ziemskich z lat 1905, 1914, 1920 i 1929 ostatnią właścicielką węgorzyckiego majątku była Agnes von Lettow-Vorbeck. Inne źródło, z 1939 r. wymienia jako ostatniego właściciela, córkę Agnes von Lettow-Vorbeck – Elizę von Bismarck.
Zdjęcie z kolekcji autora
W połowie XIX w. wieś uległa podziałowi na dwie części –
folwarczną i chłopską. We wsi chłopskiej znajdowało się wtedy 6 gospodarstw
rolnych. Całą ówczesna społeczność wsi była protestancka. Znajdujący się
obecnie w całkowitej ruinie kościół granitowo-ceglany zbudowano w II połowie XV
w.
Od połowy marca 1945 r. folwark zajęło i zagospodarowywało wojsko polskie, następnie został przejęty przez Państwowe Nieruchomości Ziemskie. Budynek pałacowy uległ zniszczeniu podczas działań wojennych w roku 1945, a jego ruiny usunięto na przełomie lat 50-tych i 60-tych.
Majątek po PNZ przejęło w 1949 r. samodzielne, Państwowe
Gospodarstwo Rolne, które w 1971 r. weszło w skład nowego Kombinatu Państwowych
Gospodarstw Rolnych w Osinie.Od tego czasu nastąpił tu dynamiczny rozwój
struktur majątkowych tego kombinatu, czemu towarzyszyła całkowita likwidacja
miejscowych, indywidualnych gospodarstw rolnych (całą ziemię tego sektora
włączono do rozłogu gruntów kombinatu). W tym czasie powstaje kilka dużych
inwestycji, m.in.: ferma hodowlana bydła opasowego, silosy zbożowe, wytwórnia i
mieszalnia pasz, oraz rozpoczęta budowa nowego osiedla mieszkalnego. Większość
dawnej zabudowy chłopskiej i folwarcznej uległa ruinie lub rozbiórce. Zakład
Rolny Węgorzyce do 1991 r. zajmował obszar ponad 1300 ha. Specjalizował się w
hodowli bydła, a w końcu lat 80-tych rozszerzył specjalizację o hodowlę trzody.
Do czasu zaniechania produkcji zakład dysponował 600-stanowiskami dla bydła i
ca 4000-stanowiskami dla trzody chlewnej. W gospodarstwie przemysł rolny został
silnie rozbudowany, a w jego skład wchodziły: mieszalnia pasz, suszarnia zbóż,
suszarnia zielonek, zespół magazynów zbożowych i suszu (ca 300 ton). Kompleks
ten uzupełniały: laboratorium paszowe oraz obiekty zakładu budowlanego, tartak
z magazynem tarcicy.
Kościół późnogotycki z końca XV w. Rozplanowany na rzucie prostokąta. Murowany z głazów narzutowych. Przebudowany w 1604 r. (wieża i dekoracja blendowa szczytu wschodniego). Zniszczony w 1945 r. Przez długie lata znajdował się w ruinie. Percela kościelna, czworoboczna, wyznaczona murowanym ogrodzeniem (cmentarz przykościelny). Obecnie kościół jest odbudowywany. W 2014 roku kościół odbudowano. Wspólnym wysiłkiem osińskiego proboszcza i mieszkańców Węgorzyc, wspartych finansowo przez gminę Osina, niemiecką rodzinę związaną z Węgorzycami oraz przez Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. Otrzymał wezwanie św. Jana Pawła II, ma jego relikwie w postaci fragmentu papieskiej sutanny.
Znajduje się tutaj również park podworski – Wpisany do
rejestru zabytków Nr 941
Założony prawdopodobnie na przełomie XVIII/XIX w.,
krajobrazowy, swobodny. Czytelny jest układ sieci drożnej i wodnej. Zachowany
cenny starodrzew komponowany
