Wyszomierz (do 1945 Wismar)

Wieś jest położona w odległości ok 6 km od Nowogardu. Wieś zbudowana na planie zwartej ulicówki z niewielkim placem w centrum wsi.

Liczne znaleziska archeologiczne świadczą o powstaniu Wyszomierza na starych terenach osadniczych. Najwcześniejsze informacje o Wyszomierzu datowane są na 1309 rok. Pierwszymi właścicielami ziem na tym terenie byli właściciele zamku Hindenburg (dziś Kościuszki). Drugim właścicielem, aż do połowy XVII wieku, był ród Eberstein. W spisie z roku 1569 można znaleźć informację, że do Wolfganga v. Ebersteina należało 56 łanów kmiockich i 4 łany kościelne. Dokument podaje informacje o sołtysie, 16 chłopach, 2 zagrodnikach, gospodarstwie kościelnym, kuźni oraz karczmie.

XV wieczny Kościół do czasów reformacji ma rangę kościoła parafialnego a w późniejszym okresie już jako kościół ewangelicki należy do parafii w Redle.

W XVII wieku następuje wyludnienie wsi na skutek wojny 30-letniej. Informacje pochodzące z XVIII w. mówią o 10 gospodarstwach chłopskich i 3 zagrodniczych. Istniał też folwark domenalny ok. 200 ha – 1827 rok, powiększony później do 600 ha przez właściciela folwarku Hasta. W latach 70-tych XIX wieku Wyszomierz dzielił się na wieś chłopską z kościołem oraz majątek. Wówczas we wsi znajdowało się gospodarstwo sołtysa, 9 gospodarstw pełno-obszarowych, 8 mniejszych chałupniczych i zagrodniczych, gospodarstwo kościelne oraz szkolne, młyn wodny zbożowy z olejarnią oraz wiatrak. łączny obszar gruntów wiejskich wynosił ok. 800 ha. W tym czasie we wsi było 51 budynków mieszkalnych, 65 gospodarczych oraz 3 przemysłowe (młyn, wiatrak i kuźnia). W tym czasie wieś zamieszkiwało ok 500 osób. Po zakończeniu II wojny światowej folwark rozebrano.

We wsi zachował się kościół z XV wieku- kamienno-ceglany wraz z drewnianą dzwonnicą z XVII wieku. Wpisany jest on do rejestru zabytków pod nr rej. 345 z 12.09.1958 r.

W 2006 roku Wyszomierz liczył 309 mieszkańców.

Mapa Wyszomierza z 1936 roku

Źródło: wikipedia,www.jjkbuild.neostrada.pl,własne