Kategoria: Gmina Przybiernów

Pałac – Łoźnica (do 1945 Kantreck)

Fundatorem pałacu w Łoźnicy na początku XVIII wieku, był najprawdopodobniej ówczesny właściciel Łoźnicy, Moracza , Budzieszewic i Dzisnej, proboszcz katedry kamieńskiej Bogusław Henning von Köller. Pałac i zabudowania widoczne są na mapie z 1731 roku publikowanej przez Bronischa w książce Kreis Cammin. Korpus pałacu był wówczas flankowany po bokach dwoma pawilonami. Czworoboczny dziedziniec zamknięty był budynkiem bramnym.

fot. Widok na pałac czerwcu 2024. Zdjęcie Zbigniew Wilkowski

Czytaj dalej „Pałac – Łoźnica (do 1945 Kantreck)”

Kościół katolicki: Przybiernów (do 1945 roku kościół protestancki w Pribbernow)

Kościół w Przybiernowie prawdopodobnie istniał już dużo wcześniej niż wskazują to zapiski. W 1311 roku wymieniany jest jako świadek ksiądz z Pribbernow, niejaki Paulus.

Pierwsza wzmianka o budynku kościoła pochodzi z 1554 roku, kiedy to wymieniana jest wieża kościoła z trzema dużymi dzwonami. W 1575 roku wieża uległa zniszczeniu. W 1605 roku kościół został zniszczony. Niestety nie ma informacji z jakiej przyczyny. W 1679 roku, kościół odbudowano, pozostawiając ze starego kościoła jedynie mury.

fot. Kościół w Przybiernowie -lata 40-te. Zdjęcie z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki: Przybiernów (do 1945 roku kościół protestancki w Pribbernow)”

Przybiernów (do 1945 roku: Pribbernow)

Wieś leży przy trasie S-3 łączącej Szczecin ze Świnoujściem.

Nazwa wsi wg Bronischa najprawdopodobniej pochodzi od słowiańskiego Przybronowo lub Pribarnov.

W latach 20 i 30 tych XX wieku na terenie wsi odnaleziono artefakty z epoki kamienia: 3 siekiery krzemienne z grubą szyjką i wąskie dłuto, topór kamienny, siekierę z wywierconym otworem oraz topór i motykę ze skały. Z epoki brązu odnaleziono: miecz z rękojeścią z brązu z patyną bagienną, uszkodzone i sprasowane naczynia gliniane. Odkryto również pochówki kremacyjne z mieszkań i kurhanów gdzie odnaleziono odłamki gliny, wrzeciona i skremowane szczątki. Znaleziska świadczą o zamieszkiwaniu tej ziemi od bardzo dawna.

fot. Zdjęcie lotnicze wykonane z wysokości 150 metrów w roku 1939. Widokówka z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Przybiernów (do 1945 roku: Pribbernow)”

Rokita (do 1945 roku: Rackitt)

Wieś położona w gminie Przybiernów, powiatu goleniowskiego. Leży przy drodze łączącej Przybiernów z Golczewem i linii kolejowej łączącej Szczecin ze Świnoujściem.

W latach 30-tych XX wieku odnaleziono w trakcie prac archeologicznych, siekierę kamienną z epoki kamiennej. Odnaleziono również kamienną komorę ze szczątkami kostnymi, z nieznanego okresu. Trafiono również na urny, a w jednej z nich mały pierścień z brązu.

fot. Wieś widoczna od strony stacji kolejowej. Zdjęcie Zbigniew Wilkowski

Czytaj dalej „Rokita (do 1945 roku: Rackitt)”

Nieistniejący kościół ewangelicki: Buk (do 1945 roku: Böck)

Kościół w Buku należał do 1945 roku do parafii ewangelickiej w Baumgarten (Włodzisław).

W miejscu kościoła pierwotnie stała kaplica. Dokładnej daty jej powstania nie ma. Pewnie jest jedynie że budynek powstał w drugiej połowie XVI wieku. Wg martykuły (rejestr publiczny) z 1595 roku na terenie koło kościoła stała niewielka wieża z dwoma dzwonami, z których mniejszy pochodził z nieistniejącej już kaplicy. Kościół prawdopodobnie został wybudowany przed 1595 rokiem. W latach 90-tych XVI wieku wspomina się o funduszach przekazanych na wyposażenie przez rodzinę von Flemming z Buku. W 1687 roku kościół i dzwonnica były w złym stanie. W roku 1700 rozebrano pierwszy kościół i rozpoczęto budowę nowego, którą ukończono w roku 1714. Kościół wybudowano z muru pruskiego wraz z nową wieżą.

fot. Zdjęcie południowej ściany kościoła z 1939 roku

Czytaj dalej „Nieistniejący kościół ewangelicki: Buk (do 1945 roku: Böck)”

Nieistniejący dom zarządcy w Buku (do 1945 roku: Böck)

Budynek domu zarządcy położony był na południe od pałacu. Był dawniej budynkiem mieszkalnym należącym do folwarku C.  Budynek rycerski opisywany był w inwentarzach z lat 1671 i 1691, jako budynek dwukondygnacyjny z muru pruskiego i cegły z dachem krytym dachówką. Do roku 1939 budynek uległ kilku przebudowom. Sądzono jednak, iż ściany zamykające dwa pomieszczenia piwniczne należały do pierwotnego budynku, który w roku 1696 został zastąpiony nowym budynkiem, który przetrwał do 1945 roku. Budynek ten do roku 1770, czyli połączenia majątków służył jako rezydencja zarządcy. Choć dom na zewnątrz prezentuje się skromnie, to wewnątrz, jak pokazuje rzut parteru (poniżej), poprzez różnorodne kształty sklepień ukazuje zaskakujące, wręcz można powiedzieć, bogactwo form. Budynek ten w latach 30-tych XX wieku, uznawany był za jedyny na Pomorzu z taką formą bogactwa. Prawdopodobnie głównym inwestorem tego domu był marszałek dziedziczny Ewald von Flemming. Ostatnim jego właścicielem był hrabia von Flemming – Schnatow ( ze Śniatowa).

fot. Dwór zarządcy w 1918 roku. Widokówka z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Nieistniejący dom zarządcy w Buku (do 1945 roku: Böck)”

Pałac w Buku (do 1945 roku: Böck)

Pałac w Buku położony jest na północny wschód od nieistniejącego kościoła. Prawdopodobnie został wzniesiony w miejscu gdzie w XVI wieku znajdowała się remiza strażacka – Brandhaus.

Z zachowanych źródeł wynika, że Henryk Flemming przeniósł się do niego na początku XVI w. Mieszkali tu również dwaj synowie Henryka — Krzysztof i Kasper, wymieniani w dokumentach z 1513 i 1514 r. Po wczesnej śmierci Krzysztofa, Kasper został jedynym właścicielem Buku. Zmarł w połowie XVI w. pozostawiając majątek starszemu synowi Ryszardowi, podczas gdy młodszy z synów — Henryk osiadł w Świerznie. W kronikach Flemmingów wzmiankowany jest zakup 10 tysięcy cegieł w roku 1571 roku, a w 1611,  3 tysiące dachówek. Nie jest napisane czy owe zakupy były poczynione do budowy pałacu czy też innych budynków w majątku, ale istnieje tak możliwość.

fot. Pałac w roku 1918. Zdjęcie z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Pałac w Buku (do 1945 roku: Böck)”

Dawne zamki w Buku (do 1945 Böck)

W pobliżu wsi Buk zachowały się wyraźne ślady dwóch zamków. Pierwszy znajduje się na południowy wschód od wsi w lesie, na wzgórzu (zamek A), a drugi (zamek B)znajduje się na zachód od pałacu na terenie parku przy dworskiego, kiedyś tuż za nieistniejącym dziś kościołem.

Zapiski z XII-XV wieku, nie dają jednoznacznych wskazówek co do historii obu zamków i właścicieli. Pewnie jest, że zamek B należał do rodziny von Plötz, a zamek A był w XV w. siedzibą głównych linii rodu von Flemming. Po roku 1380 zamek B nie jest już wymieniany jako siedziba rodziny von Plötz i nie są oni już związani z Bukiem. W owym czasie często dochodziło do sporów między rodzinami Flemmingów, co do własności zamku A. W końcu około roku 1500, zawarto ugodę, na mocy której uregulowano własność.

fot. Widoczne oba zamki na mapie LIDAR

Czytaj dalej „Dawne zamki w Buku (do 1945 Böck)”

Buk (do 1945 Böck)

Wieś leży około 3 km na wschód od Czarnogłów, 6,5 km na południe-południowy zachód od Golczewa, 6,5 km na wschód od stacji kolejowej Rokita.

W latach 30-tych XX wieku, na terenie wsi znaleziono topór krzemienny z epoki kamienia.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1225 roku kiedy to wspominany jest rycerz Nikolaus z Böck. Wieś to stara siedziba rodu Flemmingów, którzy prawdopodobnie mieszkali tu od XIV wieku obok rodziny von Plötz. W roku 1380, udziały von Plötz nie są już wymieniane w związku z Böck. Od tego czasu miejscowość jest własnością von Flemmingów. Oprócz dwóch zamków, do których prawa własności przez długi czas posiadały wszystkie rody Flemmingów.

fot. Widokówka z 1918 roku. Widoczny na niej pałac, kościół, dwór i szkoła. Widokówka z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Buk (do 1945 Böck)”

Nieistniejący kościół luterański: Włodzisław (do 1945 Baumgarten)

Kościół znajdował się w zachodniej części wsi, tuż przy drodze. Został zbudowany w 1861 roku, w konstrukcji ryglowej z drewna sosnowego z wypełnieniem ceglanym. Na wyposażeniu kościoła znajdowała się ambona i ołtarz oraz cynowy kielich o wysokości 25 cm i średnicy 14 cm i występująca z nim w komplecie patena o głębokości 16 cm. Wszystko datowane na połowę XIX wieku.

fot. Kościół luterański w Włodzisławiu. Zdjęcie z portalu polona.pl

Czytaj dalej „Nieistniejący kościół luterański: Włodzisław (do 1945 Baumgarten)”