Kościół katolicki: Maciejewo (do 1945 kościół ewangelicki w Matzdorf)

Pierwszy kościół we wsi znajdował się w innym miejscu niż obecny i został rozebrany. Był to budynek szkieletowy z dachem pokryty dachówką i z drewnianą wieżą. Przy tym kościele znajdował się również cmentarz, który został zlikwidowany przy jego wyburzaniu. Obecny kościół wybudowano w roku 1857. Według opisu Hugo Lemckego z 1910 roku, kościół ufundował Franz Wilhelm Karl von Flemming, ówczesny właściciel Maciejewa.

fot. Zdjęcie kościoła z pocztówki – rok 1902. Pocztówka z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki: Maciejewo (do 1945 kościół ewangelicki w Matzdorf)”

Kościół katolicki: Przybiernów (do 1945 roku kościół protestancki w Pribbernow)

Kościół w Przybiernowie prawdopodobnie istniał już dużo wcześniej niż wskazują to zapiski. W 1311 roku wymieniany jest jako świadek ksiądz z Pribbernow, niejaki Paulus.

Pierwsza wzmianka o budynku kościoła pochodzi z 1554 roku, kiedy to wymieniana jest wieża kościoła z trzema dużymi dzwonami. W 1575 roku wieża uległa zniszczeniu. W 1605 roku kościół został zniszczony. Niestety nie ma informacji z jakiej przyczyny. W 1679 roku, kościół odbudowano, pozostawiając ze starego kościoła jedynie mury.

fot. Kościół w Przybiernowie -lata 40-te. Zdjęcie z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki: Przybiernów (do 1945 roku kościół protestancki w Pribbernow)”

Kościół katolicki – Glewice (do roku 1945 kościół ewangelicki w Glewitz)

Świątynia w Glewicach, została wzniesiona w 1789 roku. W XVIII w. kościół należał do parafii w Retztow (Redestowo). Wg Lemckego w 1870 roku kościół został odnowiony. Z spisu dokonanego w roku 1910 przez Hugo Lemckego przy kościele znajdowała się i nadal znajduje chrzcielnica z przełomu XII i XIV wieku. Jest ona wykonana z granitu w stylu romańskim, o wymiarach: wysokość 54 cm, szerokość zewnętrzna 80 cm i wewnętrzna 50 cm. Dziś stoi po prawej stronie wieży dzwonniczej.

foto- Michał Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki – Glewice (do roku 1945 kościół ewangelicki w Glewitz)”

Kościół katolicki: Mosty (do 1945 roku kościół protestancki w Speck)

Kościół znajduje się w centrum wsi, na niewielkim wzniesieniu. Stoi na terenie nieczynnego cmentarza, który otoczony jest niewielkim murem.

Kościół protestancki został wybudowany pod koniec XV wieku i pierwotnie był prawdopodobnie budowlą salową. Do ówczesnej parafii należały Burowo, Danowo i Tarnówko. W roku 1721 dobudowano do niego po stronie zachodniej drewnianą wieżę, o czworobocznej podstawie i ośmiobocznej drugiej kondygnacji. Na  chorągiewce zamontowanej na szczycie wieży widnieje napis: FREL HEVF ANNO 1721. Pod koniec XIX wieku kościół przebudowano. Od wschodu dobudowano pięcioboczne, ceglane prezbiterium. W ostrołukowych oknach umieszczono witraże wyobrażające: Chrystusa Króla, św. Piotra i św. Pawła.  

fot. Widok na kościół z powietrza-marzec 2025. Zdjęcia Michał Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki: Mosty (do 1945 roku kościół protestancki w Speck)”

Kościół katolicki : Danowo (do 1945 kościół ewangelicki w Jakobsdorf)

Kościół wznosi się w północnej części wsi, na niewielkim wzniesieniu. Wokół niego znajdował się cmentarz ewangelicki, niestety dziś nie pozostał po nim żaden nagrobek.

Prawdopodobnie kościół w Danowie istniał wcześniej niż jest o nim pierwszy zapis, lecz niestety brak jest przekazów pisanych. W 1595 roku, kiedy to właścicielem wsi był Daniel Petersdorf przeprowadzono wizytację kościelną obejmującą Goleniów i należące do niego wsie kościelne, w tym Danowo. Z dostępnych dokumentów wynika, że kościół powstał w 1601 roku. Jego fundatorem i patronem był Daniel Petersdorf, który zmarł w 1628 roku. Kościół związany był z parafią w Grossenhagen (Tarnowo), która to miejscowość była siedzibą rodu von Petersdorf.

fot. Widok na kościół- marzec 2025. Zdjęcie Michał Janda

Czytaj dalej „Kościół katolicki : Danowo (do 1945 kościół ewangelicki w Jakobsdorf)”

Nieistniejący kościół ewangelicki – Budno (do 1945 roku Buddendorf)

Pierwszy kościół najprawdopodobniej istniał tu już w XVII wieku. Natomiast pierwsza wzmianka pisana o kościele pochodzi z 1822 roku, kiedy to wybudowano nowy kościół. Był to budynek otynkowany, bez wieży o wymiarach dł. 14 m x szer. 8 m i wysokości 4 m.

Fundament kościoła wykonany był z kamienia, natomiast ściany z cegły. Strop z drewna pokryty dachówką. Posiadał okna ostrołukowe. Do 1945 roku, patronat nad kościołem sprawowała rodzina von Petersdorf.

fot. Zdjęcie kościoła w Budnie z roku 1932

Czytaj dalej „Nieistniejący kościół ewangelicki – Budno (do 1945 roku Buddendorf)”

Kościół katolicki – Podańsko (do 1945 roku: kościół ewangelicki w Puddenzing)

Obecny budynek kościoła pochodzi z pierwszej połowy XVIII wieku. Możemy z całą pewnością możemy stwierdzić, iż jego historia jest dużo starsza. Wskazują na to chrzcielnica z XIII wieku oraz dzwony. Kościół konstrukcji szkieletowej, wypełnionej cegłą, na podmurowaniu z kamienia polnego.

Czytaj dalej „Kościół katolicki – Podańsko (do 1945 roku: kościół ewangelicki w Puddenzing)”

Nieistniejący kościół ewangelicki – Tarnówko (do 1945 roku: Lüttkenhagen)

Kościół w Tarnówku został wzniesiony najprawdopodobniej pod koniec XV wieku. Przebudowany około roku 1800. Patronat nad kościołem pełnili właściciele pobliskich majątków, rodzina von Petersdorff. Kościół ten był filią kościoła w Speck (Mosty). Wieża kościoła została dobudowana w XVI wieku. W roku 1515 ufundowano dzwony, co świadczyło o zakończeniu budowy kościoła. Kościół posiadał dość bogate wyposażenie.

fot. Zdjęcie kościoła z lat 30-tych XX wieku

Czytaj dalej „Nieistniejący kościół ewangelicki – Tarnówko (do 1945 roku: Lüttkenhagen)”

Kościół katolicki w Stawno (do 1945 roku: kościół protestancki w Stevenhagen)

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1884, kiedy to zakończono jego budowę. Był on kościołem filialnym kościoła w Priemhausen (Przemocze), a patronat nad nim sprawował magistrat w Stargard in Pommern (Stargard).

Kościół usytuowany jest w centrum wsi, przy drodze prowadzącej do Klinisk. Teren wokół kościoła, do 1945 roku pełnił rolę cmentarza. Na tym terenie znajduje się również współczesna figura Matki Boskiej oraz pomnik upamiętniający poległych mieszkańców wsi w czasie I wojny światowej.

Kościół został wzniesiony na kamiennym fundamencie i zbudowany z kamienia granitowego oraz czerwonej cegły. Dach został pokryty cementową dachówką, a graniasty hełm wieży blachą ocynkowaną. Kościół wzniesiono na planie wydłużonego prostokąta z wydzielonym prezbiterium. Wieża kościoła trójkondygnacyjna, zakończona graniastym hełmem.  Wnętrze kościoła jest otynkowane i pomalowane na biało. Wewnątrz znajduje się neogotyckie wyposażenie pochodzące z czasu jego budowy. Składają się na nie ołtarz główny, ambona, prospekt organowy i ławki.

fot. Kościół w Stawnie. Zdjęcie Przemysław Budziak

Czytaj dalej „Kościół katolicki w Stawno (do 1945 roku: kościół protestancki w Stevenhagen)”

Nieistniejący kościół ewangelicki: Buk (do 1945 roku: Böck)

Kościół w Buku należał do 1945 roku do parafii ewangelickiej w Baumgarten (Włodzisław).

W miejscu kościoła pierwotnie stała kaplica. Dokładnej daty jej powstania nie ma. Pewnie jest jedynie że budynek powstał w drugiej połowie XVI wieku. Wg martykuły (rejestr publiczny) z 1595 roku na terenie koło kościoła stała niewielka wieża z dwoma dzwonami, z których mniejszy pochodził z nieistniejącej już kaplicy. Kościół prawdopodobnie został wybudowany przed 1595 rokiem. W latach 90-tych XVI wieku wspomina się o funduszach przekazanych na wyposażenie przez rodzinę von Flemming z Buku. W 1687 roku kościół i dzwonnica były w złym stanie. W roku 1700 rozebrano pierwszy kościół i rozpoczęto budowę nowego, którą ukończono w roku 1714. Kościół wybudowano z muru pruskiego wraz z nową wieżą.

fot. Zdjęcie południowej ściany kościoła z 1939 roku

Czytaj dalej „Nieistniejący kościół ewangelicki: Buk (do 1945 roku: Böck)”