Tag: powiat goleniów

Zapomniana historia francuskiego jeńca Andre Debacker, pochowanego w Borzysławcu ( do 1945 Luisenthal )

W dniu 11.06. 2024 roku będzie 82 rocznica śmierci francuskiego jeńca wojennego Andre Debacker , który został pochowany na cmentarzu przykościelnym w Borzysławcu.

Udało nam się w końcu do końca rozwiązać zagadkę śmierci Andre oraz dotarliśmy do jego rodziny ,a dokładnie do jego siostrzeńca – Pana Andre Dehaene ,który imię otrzymał na pamiątkę po wujku. Ale od początku powtórzę całą historię Andre ,tym razem udokumentowaną sporą ilością zdjęć ,które otrzymaliśmy od jego siostrzeńca.

fot. Zdjęcie wykonane po mobilizacji we Francji w 1939 roku. Andre to ten z harmonią. Zdjęcie ze zbiorów rodziny Debacker

Czytaj dalej „Zapomniana historia francuskiego jeńca Andre Debacker, pochowanego w Borzysławcu ( do 1945 Luisenthal )”

Pewnego razu w Bodzęcinie ( do 1945 Basenthin) – 13.06.1926 rok

W niedzielę, 13 czerwca 1926 roku Basenthin odwiedził feldmarszałek von Mackensen, a przy okazji i byłego królewsko-pruskiego pastora dywizji -Breithaupta. Z tej okazji w Basenthin, zebrało się około 20 stowarzyszeń i organizacji w  tym Stahlhelm i Bismarckjugend, by powitać feldmarszałka.

Feldmarszałek, uścisnął dłoń każdemu z przybyłych weteranów i z każdym z nich zamienił parę słów. Po powitaniu odbył się przemarsz wszystkich zebranych organizacji przy dźwiękach orkiestry i pieśni marszowej Fridericus Rex.

fot. Feldmarszałek von Mackensen, składa wieniec pod pomnikiem I WŚ w Basenthin ( Bodzęcin)

Czytaj dalej „Pewnego razu w Bodzęcinie ( do 1945 Basenthin) – 13.06.1926 rok”

Kościół p.w. św. Katarzyny w Goleniowie

Kościół św. Katarzyny, który znamy współcześnie zbudowano w XV w. częściowo na fundamentach kościoła romańskiego, który wzmiankowany jest w 1271 r. Analiza murów wskazuje, że był on wznoszony w dwóch etapach. W pierwszym (I połowa XV w.) wybudowano na rzucie zbliżonym do kwadratu trójnawowy halowy korpus trzyprzęsłowy, wsparty na czterech filarach, powiększony o wydłużone prezbiterium, zamknięte trójbocznie od strony wschodniej z przyległą od północy parterową zakrystią oraz postawioną na rzucie kwadratu, wysoką wieżą od strony zachodniej. W drugim etapie wykonano od strony północnej, cztery kaplice i podwyższono o jedno piętro zakrystię, stąd zmniejszono okno w ścianie bocznej prezbiterium. Od strony południowej dostawiono kruchtę i kaplicę oraz po obu stronach wieży wysokie kaplice. Bryła korpusu została nakryta dwuspadowym dachem, niższe od korpusu, prezbiterium dachem dwuspadowym, załamanym trójbocznie od wschodu, a wieża górująca nad całością świątyni strzelistym hełmem, który znamy z mapy Lubinusa z roku 1618.

Czytaj dalej „Kościół p.w. św. Katarzyny w Goleniowie”

Baszta Więzienna/Prochowa i Mennicza w Goleniowie

W skład systemu obronnego miasta wchodziło także kilka małych wieżyczek i dwie baszty. Do czasów współczesnych zachowały się obie. Są to Baszta Więzienna, nazywana także Basztą Prochową oraz Baszta Mennicza.

Baszta Więzienna usytuowana jest w narożu murów od strony południowo-zachodniej i tworzyła z odcinkiem murów zamkniętą całość obronną. Pierwotnie posiadała dwie kondygnacje, z których dolna pełniła rolę lochu więziennego, a górna funkcje obronne. Do wnętrza baszty można się dostać tylko wejściem umiejscowionym na wysokości drugiej kondygnacji dostawioną drabiną wciąganą do środka. W późniejszym okresie, gdy w obronie upowszechniła się broń palna, baszta została podwyższona o dwie kolejne kondygnacje, w których umieszczono od zewnętrznej strony na przemian w układzie szachownicy, strzelnicze otwory szczelinowe. Całość wykończono pokładem widokowym z wyprowadzonym z niego ceramicznym stożkiem, w którym od strony wewnętrznej umiejscowiono prostokątne wejście prowadzące w dół na czwartą i trzecią kondygnację obronną. Z chwilą upowszechnienia broni palnej, baszta stała się miejscem przechowywania prochu – stąd jej nowa nazwa – Baszta Prochowa. W średniowieczu baszta nazywana była także Juliusturm (Wieża Juliusza).

Czytaj dalej „Baszta Więzienna/Prochowa i Mennicza w Goleniowie”

Brama Wolińska w Goleniowie

Jedyną ocalałą do czasów współczesnych bramą miasta, jest Brama Wolińska. Obok niej płynęła prawa odnoga Strumienia Młyńskiego, który służył jako fosa.

                Jest ona usytuowana w północnej części obwarowań i reprezentuje typ bramy szczytowej, należącej obecnie do najlepiej zachowanych, w niezmienionej formie na Pomorzu Zachodnim. Założona została na rzucie prostokąta, zbudowana jest w 1/4 z kamienia obejmującego część dolną do wysokości ostrołukowego przejazdu i w trzech czwartych z cegły. Główna elewacja – zewnętrzna i wewnętrzna mają odmienne rozwiązania kompozycyjne ścian, przy czym o elewacji wewnętrznej zadecydowały bardziej względy estetyczne, a przy zewnętrznej obronne. Cała elewacja zewnętrzna podporządkowana jest rozwiązaniom obronnym i wykazuje umiarkowaną oszczędność detalu architektonicznego. Do wysokości trzeciego piętra w występie muru znajduje się nisza zamknięta półkolistym łukiem, w bokach, której umieszczone zostały prowadnice. Poruszała się w nich ciężka, kuta żelazna krata, zwana broną. We wnęce na wysokości pierwszej kondygnacji widoczne są zamurowane dwa szczelinowe otwory strzelnicze, wyżej cztery ceglane wsporniki a w trzeciej kondygnacji, w półkolistym łuku trzy wnęki okienne. Można przypuszczać, że pierwotnie na poziomie trzeciej kondygnacji znajdowała się drewniana galeria, z której obrońcy mogli bronić otworu bramnego.

Czytaj dalej „Brama Wolińska w Goleniowie”

Spichlerz w Goleniowie

Jest to jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w Goleniowie. Obecnie stojący spichlerz wybudowany został w 1749 r. Wcześniej na tym miejscu stały dwa mniejsze spichlerze.

Jest to wolnostojąca budowla o trzech kondygnacjach z użytkowym poddaszem. Ze względu na swoje położenie nie został podpiwniczony. Postawiono go na kamienno–ceglanej podmurówce, ok. 12 metrów od brzegu Iny, równolegle do jej biegu. W okresach wysokiego poziomu wody w Inie był wielokrotnie zalewany.

fot. Widokówka z 1902 roku. Kolekcja ODDZG „Żółty Domek”

Czytaj dalej „Spichlerz w Goleniowie”

Szkoła Podstawowa nr.1 im. Noblistów Polskich w Goleniowie

Budynek szkoły oraz budynki towarzyszące zaprojektowane zostały specjalnie na tego typu funkcję. Zostały wybudowane w stylu neogotyckiem w latach 1897 – 1900. W tym czasie wybudowano okazały gmach szkoły, boisko, salę gimnastyczną i toalety.

Budynek szkoły założony jest na rzucie prostokąta i zbudowany z czerwonej cegły. Został ustawiony frontem do ulicy na wysokim profilowanym cokole. Jest to budynek podpiwniczony, trzykondygnacyjny, przykryty dachem wielospadowym krytym dachówką.

fot. Budynek szkoły przed 1945 rokiem. Kolekcja ODDZG ” Żółty Domek”

Czytaj dalej „Szkoła Podstawowa nr.1 im. Noblistów Polskich w Goleniowie”

Kościół katolicki w Stepnicy ( do 1945 kościół protestancki w Groß Stepenitz )

Pierwsza wzmianka o stepnickim proboszczu pochodzi z 1406 rok, kiedy to proboszczem był Hermann Heger.

Starsze rejestry dotyczące historii kościoła zostały zniszczone w pożarze kościoła i plebani w 1564 roku. Kolejna wzmianka o kościele i wieży pochodzi z 1654.  W 1733 roku, kościół ponownie spłonął. W 1735 pojawiła się propozycja nowego kościoła przygotowana przez I.G. Damesa.  Do jego budowy zużyto 24 kłody dębowe na partie fundamentowe, 4 dęby na okna, 50 bali dębowych na podłogę. Na stropy zużyto ponad 200 bali. Całość drewna została podarowana przez Fryderyka Wilhelma I z królewskich lasów.

fot. Widokówka z widokiem na kościół. Kolekcja Tomasz Wetta

Czytaj dalej „Kościół katolicki w Stepnicy ( do 1945 kościół protestancki w Groß Stepenitz )”

Stepnica ( do 1945 Groß Stepenitz/Bad Stepenitz ) – część II

Stepnicę założono na piaszczystej wyspie w bezpośrednim sąsiedztwie torfowisk i zalewu.  Forma wsi przed 1739 rokiem, była wsią ulicową.  Po pożarze w 1739 roku, wieś została uporządkowana. Drogom nadano geometryczny kształt z placem kościelnym po środku. Po obu stronach tej drogi znajdowało się po 6 jednakowych domów gospodarskich o konstrukcji ryglowej.

Według Gerharda Bronischa opisującego wieś w 1939 roku, były to budynki jednokondygnacyjne z muru pruskiego z kolejną kondygnacją na poddaszu. Plan pokazuje typowy układ domów kolonistów z około 1800 roku, z kuchnią umieszczoną między małymi korytarzami z przodu i tyłu oraz salonami i kominkami z tyłu. Dachy były czterospadowe, kryte dachówką ceramiczną. Frontowe fasady były w większości otynkowane.

fot. Widokówka z 1942 roku. Kolekcja Wojciech Janda

Czytaj dalej „Stepnica ( do 1945 Groß Stepenitz/Bad Stepenitz ) – część II”

Stepniczka ( do 1945 Klein Stepenitz )

Wieś leży, na północ od Stepnicy przy drodze do Kopic.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1291 roku, kiedy to Bogusław IV, Barnim II i Otto I przekazują dwie części wsi Klein Stepenitz ( Stepniczka) i Ganserin ( Gąsierzyno) Joanicie Gerhardowi von Gollnow. W 1299 roku Bogusław IV, potwierdza darowiznę trzeciej części wsi Genserin i Klein Stepenitz na rzecz klasztoru żeńskiego w Wolinie przez rycerza Friedricha von Hindenburg.

fot. Plan Stepniczki z roku 1837

Czytaj dalej „Stepniczka ( do 1945 Klein Stepenitz )”