Radzanek ( do 1945 Resehl )

Miejscowość jest położona ok. 3 km na północny zachód od Maszewa. Współcześnie wieś podzielona w wyraźny sposób na dwie części (przy szosie Maszewo-Goleniów znajduje się kolonia z lat 30-tych XX w.) odległe od siebie o ok. 2 km. W literaturze pojawiają się nazwy Resehl, Resele, Rehsel.

Majątek rycerski i wieś Radzanek istniały już w XV wieku. Podzielone na dwie części należały do rodów Dewitz i Petersdorf. Dobra rodu Dewitz przeszły kolejno we władanie rodów von Eberstein i Flemming. W 1628 r. były już częścią domeny państwowej, w której znajdował się wówczas folwark i zagrody chłopskie, karczma, młyn i kuźnia. Około 1692 r. została wzniesiona nowa karczma – dom kryty strzechą wraz z zagrodą. Pierwsza, odrębna informacja o wsi Radzanek pochodzi z 1726 roku. Mieszkało tu wówczas 3 chłopów. Płacono podatki na kościół, do kościoła należała też ziemia w Radzanku. Wnioskować z tego można, że we wsi w XVIII w był już kościół, prawdopodobnie ryglowy. W XIX w. zbudowano obecnie istniejący kościół neogotycki. W 1872 roku we wsi znajdowały się 4 zagrody chłopskie i 7 zagrodniczych. Było wówczas 12 budynków mieszkalnych, 1 przemysłowy oraz 23 inne budynki – wśród nich szkoła. Łączna wielkość gruntów wynosiła 1 215 mg. W 1939 roku, po parcelacji majątku, we wsi było 10 zagród po 22-43 ha (niezależnie od wzmiankowanych zagród nowych – obecna kolonia Radzanek). W 1932 r. wieś posiadała 902 ha ziemi. Było tu 26 budynków mieszkalnych, 57 gospodarczych.

fot. Pałac w Radzanku, rok 2013. Dziś już nie istnieje.

Według protokółu z 1726 roku w królewskim folwarku o areale 435 mg był dom mieszkalny z ryglówki kryty strzechą, 1 stodoła ze stajnią oraz owczarnia. Jak wynika z recesu spisowego w 1837 roku, podającego stan majątku w XVIII wieku – folwark miał 941 mg ziemi oraz podporządkowane mu były 4 zagrody chłopskie i 4 zagrodnicze o łącznym areale 955 mg. Druga część dóbr Radzanek była od średniowiecza we władaniu członków roku Petersdorf. Potwierdzono to w 1569 roku ponownym nadaniem im praw lennych poprzez księcia Barnima. W XVIII wieku do rodziny Petersdorf należały w Radzanku zaledwie 3 gospodarstwa zagrodnicze. W 1807 r., w okresie sprzedaży ziem domeny królewskiej, starosta v. Petersdorf zakupił całość folwarku domenalnego w Radzanku, łącząc go ze swymi dobrami. W 1872 roku znajdowało się tu 12 budynków mieszkalnych, 2 przemysłowe i 15 innych (prawdopodobnie gospodarczych). Majątek liczył 2 791 mg. W 1892 roku folwark miał wielkość 699 ha i posiadał już wówczas gorzelnię. Do lat 20-tych XX wieku majątek był nadal we władaniu rodziny Petersdorf. Ok. 1929 roku dobra o wielkości 825 ha nabyte zostały przez Pomorskie Towarzystwo Ziemskie w celu ich parcelacji. W 1939 roku istniało już 9 nowo wybudowanych zagród z areałem po 20-25 ha oraz folwark – resztówka z 233 ha, którego właścicielem był K.Beyersdorff. W końcu XIX w. mapa z 1890 r. dokumentuje istnienie dwóch założeń folwarcznych. Bardziej wysunięty na północ był zespół dworsko-parkowy z jeziorem, gorzelnią i podwórzem gospodarczym. Podwórze owo miało kształt podkowy otwartej w kierunku jeziora. Na południe od opisanego znajdował się drugi folwark, który tworzyły duże budynki gospodarcze i dwa czworaki. Aktualnie istniejący dwór wybudowano w 1934 r. Budynki inwentarskie i składowe pochodzą głównie z lat 10. XX w. oraz z okresu po 1945 r. Wyjątkiem jest gorzelnia, wybudowana w latach 80/90. XIX w.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

1932 -344 mieszkańców

Mapa Radzanka przed 1945 rokiem

Źródło:www.maszewo.pl.wikipedia,własne 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *