W niedzielę, 13 czerwca 1926 roku Basenthin odwiedził feldmarszałek von Mackensen, a przy okazji i byłego królewsko-pruskiego pastora dywizji -Breithaupta. Z tej okazji w Basenthin, zebrało się około 20 stowarzyszeń i organizacji w tym Stahlhelm i Bismarckjugend, by powitać feldmarszałka.
Feldmarszałek, uścisnął dłoń każdemu z przybyłych weteranów i z każdym z nich zamienił parę słów. Po powitaniu odbył się przemarsz wszystkich zebranych organizacji przy dźwiękach orkiestry i pieśni marszowej Fridericus Rex.
fot. Feldmarszałek von Mackensen, składa wieniec pod pomnikiem I WŚ w Basenthin ( Bodzęcin)
Wieś położona 3 km na południowy – wschód od Osiny przy
drodze powiatowej Osina – Jenikowo. Na obrzeżach miejscowości, przy drodze w
kierunku Redła, zlokalizowana jest stacja redukcyjno-pomiarowa gazu, która
obsługuje cała gminę. Dużą atrakcją miejscowości, szczególnie dla okolicznych
wędkarzy jest, obfitujące w ryby, sztuczne rozlewisko wody powstałe na łąkach
leżących na zachód od centrum miejscowości. Układ przestrzenny, lokacyjny wsi
nieczytelny.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z XV w.
Według danych H. Berghausa z roku 1872, Węgorzyce w swym historycznym rozwoju posiadały potrójny charakter prawno-agrarny: stanowiły dobra rycerskie, w części były też majątkiem kościelnym i w części były wsią chłopską. Część lenna przypadająca na dobra rycerskie zasiedlono w całości jeńcami węgierskimi pochodzącymi prawdopodobnie z okresu walk ks. Kaźka Wołogojskiego z Ludwikiem Węgierskim w latach 1370-1377). Do końca I połowy XV w. lenne dobra rycerskie były podzielone między trzy rody: von Eberstein’ów (panów na Nowogardzie od 1274 r.), von Knuthen’ów, von Leutzen’ów. W 1445 r. rodzina von Leutzen sprzedaje swą część dóbr Henningowi von Mildenitz (panu na Rybokartach). Rycerskie dobra lenne rodów von Knuthen i von Eberstein pozostają w ich władaniu do 1663 i 1665 r.
Zdjęcie z kolekcji autora
W 1663 r. potomkowie rodu von Midenitz rozszerzają swe
włości, przejmując dobra rodu von Eberstein (w roku tym na przedstawicielu w
linii męskiej – grafie Ludwiku Christopherze von Eberstein – ród ten
ostatecznie wygasa). W roku 1665 rodzina von Mildenitz wykupuje pozostałe dobra
rycerskie od rodu von Knuthen. Nie na długo pozostają w jednym ręku scalone
dobra rycerskie Węgorzyc. Już w 1669 r., w związku z utratą Rybokartów, wraz z
tymi ostatnimi. Węgorzyce przejmuje rodzina rycerska von Edling. Przeszło po stu
latach, tj. w 1771 majątek Węgorzyce jest we władaniu rodziny junkierskiej –
von Lettow. Prawdopodobnie w tym czasie powstaje tu zespół folwarczny. Około II
połowy XIX w. rodzina von Lettow traci Rybokarty, a Węgorzyce stają się
siedzibą bocznej linii tego rodu – rodziny Lettow-Vorbeck. W latach 70-tych XIX
w., będący w jej posiadaniu folwark liczył około 2400 Mg (600 ha).
Według źródeł spisowych własności ziemskich z lat 1905, 1914, 1920 i 1929 ostatnią właścicielką węgorzyckiego majątku była Agnes von Lettow-Vorbeck. Inne źródło, z 1939 r. wymienia jako ostatniego właściciela, córkę Agnes von Lettow-Vorbeck – Elizę von Bismarck.
Zdjęcie z kolekcji autora
W połowie XIX w. wieś uległa podziałowi na dwie części –
folwarczną i chłopską. We wsi chłopskiej znajdowało się wtedy 6 gospodarstw
rolnych. Całą ówczesna społeczność wsi była protestancka. Znajdujący się
obecnie w całkowitej ruinie kościół granitowo-ceglany zbudowano w II połowie XV
w.
Od połowy marca 1945 r. folwark zajęło i zagospodarowywało wojsko polskie, następnie został przejęty przez Państwowe Nieruchomości Ziemskie. Budynek pałacowy uległ zniszczeniu podczas działań wojennych w roku 1945, a jego ruiny usunięto na przełomie lat 50-tych i 60-tych.
Majątek po PNZ przejęło w 1949 r. samodzielne, Państwowe
Gospodarstwo Rolne, które w 1971 r. weszło w skład nowego Kombinatu Państwowych
Gospodarstw Rolnych w Osinie.Od tego czasu nastąpił tu dynamiczny rozwój
struktur majątkowych tego kombinatu, czemu towarzyszyła całkowita likwidacja
miejscowych, indywidualnych gospodarstw rolnych (całą ziemię tego sektora
włączono do rozłogu gruntów kombinatu). W tym czasie powstaje kilka dużych
inwestycji, m.in.: ferma hodowlana bydła opasowego, silosy zbożowe, wytwórnia i
mieszalnia pasz, oraz rozpoczęta budowa nowego osiedla mieszkalnego. Większość
dawnej zabudowy chłopskiej i folwarcznej uległa ruinie lub rozbiórce. Zakład
Rolny Węgorzyce do 1991 r. zajmował obszar ponad 1300 ha. Specjalizował się w
hodowli bydła, a w końcu lat 80-tych rozszerzył specjalizację o hodowlę trzody.
Do czasu zaniechania produkcji zakład dysponował 600-stanowiskami dla bydła i
ca 4000-stanowiskami dla trzody chlewnej. W gospodarstwie przemysł rolny został
silnie rozbudowany, a w jego skład wchodziły: mieszalnia pasz, suszarnia zbóż,
suszarnia zielonek, zespół magazynów zbożowych i suszu (ca 300 ton). Kompleks
ten uzupełniały: laboratorium paszowe oraz obiekty zakładu budowlanego, tartak
z magazynem tarcicy.
Kościół późnogotycki z końca XV w. Rozplanowany na rzucie prostokąta. Murowany z głazów narzutowych. Przebudowany w 1604 r. (wieża i dekoracja blendowa szczytu wschodniego). Zniszczony w 1945 r. Przez długie lata znajdował się w ruinie. Percela kościelna, czworoboczna, wyznaczona murowanym ogrodzeniem (cmentarz przykościelny). Obecnie kościół jest odbudowywany. W 2014 roku kościół odbudowano. Wspólnym wysiłkiem osińskiego proboszcza i mieszkańców Węgorzyc, wspartych finansowo przez gminę Osina, niemiecką rodzinę związaną z Węgorzycami oraz przez Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. Otrzymał wezwanie św. Jana Pawła II, ma jego relikwie w postaci fragmentu papieskiej sutanny.
Znajduje się tutaj również park podworski – Wpisany do
rejestru zabytków Nr 941
Założony prawdopodobnie na przełomie XVIII/XIX w.,
krajobrazowy, swobodny. Czytelny jest układ sieci drożnej i wodnej. Zachowany
cenny starodrzew komponowany
