Nieistniejący kościół luterański w Włodzisławiu (do 1945 Baumgarten)

Kościół znajdował się w zachodniej części wsi, tuż przy drodze. Został zbudowany w 1861 roku, w konstrukcji ryglowej z drewna sosnowego z wypełnieniem ceglanym. Na wyposażeniu kościoła znajdowała się ambona i ołtarz oraz cynowy kielich o wysokości 25 cm i średnicy 14 cm i występująca z nim w komplecie patena o głębokości 16 cm. Wszystko datowane na połowę XIX wieku.

fot. Kościół luterański w Włodzisławiu. Zdjęcie z portalu polona.pl

Czytaj dalej „Nieistniejący kościół luterański w Włodzisławiu (do 1945 Baumgarten)”

Kościół katolicki w Włodzisławiu ( do 1945 kościół protestancki w Baumgarten )

Do 1945 był to kościół protestancki pw. św.Jerzego. Przez wiele lat patronami kościoła był ród Flemmingów z Böck ( Buk). Później von Flemming z Baumgarten ( Włodzisław) i od końca XVII w. von Flemming z Rönz ( Ronice). Ostatnim patronem był dr. Reinharda Leistikow z Baumgarten. Był to kościół parafialny do którego należały kościoły filialne w Buku i Moraczu. Do parafii należały następujące miejscowości: Baumgarten ( Włodzisław), Böck (Buk), Langendorf (Łęgno), Holzhagen (Leszczno), Klötzin (Kłodzino), Rônz(Ronice), Zarnglaff (Czarnogłowy).

fot. Kościół w Włodzisławiu. Zdjęcie Przemysław Budziak

Czytaj dalej „Kościół katolicki w Włodzisławiu ( do 1945 kościół protestancki w Baumgarten )”

Włodzisław (do 1945 Baumgarten)

Wieś położona w odległości ok. 6 km na południowy zachód od Golczewo na drodze wiodącej do Przybiernowa, w gminie Przybiernów, powiatu goleniowskiego.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1438, kiedy to wzmiankowany jest niejaki Johannes Bomgarden z Baumgarten. Od 1440 roku, wieś była we władaniu rodu von Flemming. W 1491 r. wymienianych jest trzech członków rodu jako współwłaściciele: Heinrich, Kurt i Joachim.

fot. Widokówka z 1913 roku. Kolekcja Wojciech Janda

Czytaj dalej „Włodzisław (do 1945 Baumgarten)”

Leszczno ( do 1945 Holzhagen )

Osada leżąca na północ od Moracza w Gminie Przybiernów, w powiecie goleniowskim.

W latach 30-tych XX wieku we wsi znaleziono 2 siekiery z otworami, pochodzące z epoki kamienia.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1504 roku, kiedy to Heinrich von Flemming, otrzymał całe Holzhagen w drodze wymiany, do którego należały w 1559 roku pola i łąki. W 1586 roku pojawiła się wzmianka o „newlich angelegenen Rittersiztes” – nowopowstała siedziba rycerska. W 1595 roku, podobna wzmianka pojawia się w rejestrze kościelnym Baumgarten (Włodzisław).

fot. Mapa Leszczna z 1941 roku

Czytaj dalej „Leszczno ( do 1945 Holzhagen )”

Kościół katolicki w Moraczu (do 1945 kościół protestancki w Moratz)

Pierwsza wzmianka o kościele w Moraczu pochodzi z roku 1448, kiedy to wymieniany jest ksiądz z Moratz – Heinrich Grabow. W 1491 roku po śmierci ówczesnego księdza Ni Blafferta, niejaki Johannes Hartke zostaje mianowany na księdza w Moratz przez Heinricha von Köllera. Patronat nad kościołem utrzymywali: Volling z Moratz (Moracz) i von Köller z Dobberphul ( Dobropole), a do czasu podziału majątku von Flemming i von Köller. W owym czasie kościół w Moraczu był kościołem filialnym w Baumgarten ( Włodzisław). Do czasów reformacji w XVI wieku, w Moraczu istniała parafia katolicka.

fot. Kościół w Moraczu, rok 2024 – zdjęcie Zbigniew Wilkowski

Czytaj dalej „Kościół katolicki w Moraczu (do 1945 kościół protestancki w Moratz)”

Moracz (do 1945 Moratz)

Wieś leży w gminie Przybiernów, przy drodze Przybiernów–Golczewo, nad rzeką Wołczenicą.

Nazwa wsi pochodzi z języka Słowian wendyjskich – oznacza bagna lub z języka czeskiego – Moravec, Moravitze. W roku 1308 wymieniane jest jako Moratz, ale w 1427 w księgach klasztoru kamieńskiego jako Morovitze.

W czasie poszukiwań archeologicznych w latach 30-tych XX wieku, w Moraczu znaleziono klin pługa pochodzący z epoki kamienia.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1308 roku. W 1425 wieś należy do rodu Muckerwittz. W 1427 do Scire i Slaweke Muckerwittz. W roku 1448 wieś przechodzi w ręce rodu von Köller, a dokładnie Wernera von Köller.

fot. Zdjęcie Moracza -rok 2024. Zdjęcie Zbigniew Wilkowski

Czytaj dalej „Moracz (do 1945 Moratz)”

Czarnogłowy (do 1945 Zarnglaff)

Wieś leży przy drodze z Łożnicy do Moracza.

Nazwa wsi pochodzi z polskiego Czarnogłów, ale wymieniana też była nazwa Zarneglove lub Zarniglauw.

W pobliżu wsi w latach 30-tych XX wieku, odnaleziono krzemienny topór, krzemienną piłę, sztylet i krzemienną lancę oraz perforowany topór wykonany ze skały. Wszystko to z epoki kamiennej. Znaleziono również z epoki brązu, topór z dziubkiem wykonany z brązu.

fot. Widokówka z 1927 roku. Z kolekcji Wojciech Janda

Czytaj dalej „Czarnogłowy (do 1945 Zarnglaff)”

Nieistniejący kościół protestancki w Świętoszewie (do 1945 Schwanteshagen)

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1595 roku, choć na pewno był starszy. Świadczyły o tym pozostałości XV wiecznego ołtarza. Cała budowla wykonana z głazów narzutowych. W 1595 roku wymieniana jest wieża z 3 dzwonami. Na przełomie XVII-XVIII wieku wzmiankowana jest drewniana wieża. W 1769 roku odbył się montaż galerii przez cieślę Michaela Werdorfa i stolarza Michaela Wittnebela. W 1877 odbyła się renowacja portalu południowego. W 1933 odbyła się ostatnia gruntowna renowacja kościoła, między innymi boazeria wieży, przeróbki i malowanie wnętrza.

fot. Kościół w Świętoszewie – rok 1939

Czytaj dalej „Nieistniejący kościół protestancki w Świętoszewie (do 1945 Schwanteshagen)”

Świętoszewo (do 1945 Schwanteshagen)

Wieś położona między wsią Łoźnica, a Moracz w Gminie Przybiernów, powiat goleniowski.

W latach 30-tych XX wieku, odkryto tu pole grzebalne z wczesnej epoki brązu. Na jednym z piaskowych wzniesień znaleziono urny umieszczone w nieregularnych odstępach. Znajdowały się częściowo w piasku, a częściowo zaś w kamiennych obramowaniach. Ich forma wskazuje na wpływy kultury łużyckiej.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1317, kiedy to wieś wraz z wsią Siegelkov ( Żychlikowo) przeszła z rąk rodziny von Köller, w inne ręce. Drugi raz jest wzmiankowana w 1375 roku, kiedy to Arnold Köller z zamku Siegelkov ( Żychlikowo), sprzedaje udziały we wsi Schwanteshagen. Świętoszewo i Żychlikowo były starym lennem rodziny von Köller z linii Kantreck ( Łoźnica).

fot. Świętoszewo – widok z drona -czerwiec 2024. Zdjęcie Zbigniew Wilkowski

Czytaj dalej „Świętoszewo (do 1945 Schwanteshagen)”

Żychlikowo ( do 1945 Siegelkow )

Wioska leży między Łoźnicą, a Moraczem po prawej stronie drogi. Należy do Gminy Przybiernów w powiecie goleniowskim.

Prawdopodobne pochodzenie nazwy wsi z języka polskiego od Żychlewo i Żychlin lub z języka czeskiego Zichov. W 1317 wymieniana jest nazwa Zyckelkow, a w 1408 Sygelkow.

W pobliżu Żychllikowa w latach 30-tych XX wieku prowadzono badania archeologiczne, w wyniku których znaleziono dużo artefaktów. Z epoki kamienia odnaleziono siekierę z otworem, z epoki brązu cmentarzysko urnowe, liczne urny z pakietami kamiennymi i grobami ciałopalnymi.

W wiosce, również prowadzono wykopaliska w wyniku których odnaleziono kurhan z epoki kamienia ze szkieletem, toporem kamiennym, nożem krzemiennym i kawałkami glinianych naczyń. Z epoki brązu znaleziono natomiast cmentarzysko kurhanowe z pochówkami kremacyjnymi z owalnymi naczyniami glinianymi, a z epoki żelaza pochówek kremacyjny z żelaznym hakiem.

fot. Fragment Żychlikowa z lotu ptaka – czerwiec 2024. Zdjęcie Zbigniew Wilkowski

Czytaj dalej „Żychlikowo ( do 1945 Siegelkow )”