Pomnik poświęcony poległym w czasie I wojny światowej, mieszkańcom wsi Klein Sophiental ( po wojnie krótko Dobroszyn, a dziś Rurzyca) i Gross Sophiental (po wojnie krótko Warcisławiec, a dziś Rurzyca) , znajduje się nie w Rurzycy, lecz w Komarowie.
fot. Pomnik i lapidarium w Komarowie. Zdjęcie Wojciech Janda
Jak tam trafił ? na pewno po wojnie czy też w latach 70-tych, kiedy to został wywieziony wraz z okolicznymi nagrobkami z cmentarzy ewangelickich na umocnienie brzegów jeziora Dąbskiego i okolicznych kanałów wodnych. Odnaleziony w latach 90-tych XX wieku w jednym z kanałów w pobliżu Komarowa, został również tam przewieziony. Przez lata myślano, iż jest to pomnik poległych ze wsi Carlshof ( Komarowo). Ustawiono go na terenie przedwojennego cmentarza ewangelickiego, gdzie do dziś wraz z kilkoma ocalałymi nagrobkami tworzy małe lapidarium.
Gdzie stał przed 1945 rokiem, też nie wiadomo. Obstawiałbym centrum byłej wsi Gr.Sophiental, gdzie znajdował się mały kościół i przy nim mógł stać.
Pomnik w kształcie obelisku z ciosanego granitu, o wysokości 2 m. U góry pomnika znajduje się Krzyż Żelazny z widoczną datą 1914 oraz królewską koroną pruską. Na środku krzyża widoczna litera „W” – inicjał cesarza Wilhelma. Wokół krzyża dobrze widoczne liście dębu – starogermański symbol męstwa i odwag.
fot. Krzyż Żelazny -zdjęcie Wojciech Janda
Pod krzyżem widnieje napis:
Zum Andenken
An die in Weltkrieg Cofallenem
Aus den Gemeinden
Gr. u Kl. Sophienthal
W wolnym tłumaczeniu:
„Na pamiątkę/ ku pamięci poległym w I Wojnie Światowej z gmin Gr. i Kl. Sophiental”
fot. Napis pod krzyżem. Zdjęcie Wojciech Janda
Poniżej widnieją nazwiska poległych z funkcją jaką pełnili w armii oraz data śmierci. Ja pozwoliłem sobie jeszcze przeszukać archiwa i dopisać: miejsce zamieszkania i w jakiej jednostce służyli.
ERICH SCHAUFERT – Kanonier- mieszkał w Kl. Sophiental – służył w 141 Pułku Piechoty – poległ 10.11.1914
GUSTAV SCHUBBE – Starszy szeregowy – mieszkał w Rörchen – służył w 211 Rezerwowym Pułku Piechoty – poległ 11.11.1914
OTTO SCHMIDT – Fizylier – mieszkał w Kl. Sophiental – służył w 2 Pułku Piechoty im. Króla Fryderyka Wilhelma IV ( 1 Pomorski ) – poległ 28.08.1915
ALBERT FENNERT – Kapral – mieszkał w Gr. Sophienthal – służył w 216 Rezerwowym Płułku Piechoty – poległ 08.10.1915
WALTER RETZLAFF – Fizylier – mieszkał w Gr. Sophienthal – służył w elitarnym 1 Pułku Grenadierów Gwardii – poległ -20.12.1915
FRITZ SCHAUER – Muszkieter -poległ – 29.07.1916
RICHARD FENEUERT – Milicjant- poległ – 15.08.1916
ADOLF SACHERT– Grenadier – służył w 3 Pułk Grenadierów im. Króla Fryderyka Wilhelma II – poległ 14.09.1916
FRIEDRICH SCHAUFERT -zastępca oficera – mieszkał w Kl. Sophiental – poległ 14.09.1918
EMIL SCHAUER – sierżant – poległ 11.06.1918
ROBERT VOIGT – Grenadier – mieszkał w Kl. Sophiental – poległ 15.07.1918
ALBERT HEMKE – Kanonier – służył w 7 Pułk Grenadierów im. Króla Wilhelma I (2 Zachodniopruski) poległ 13.08.1918
WALTER SCHAUFERT – Kanonier – mieszkał w Gr. Sophienthal – poległ 18.08.1918
FRITZ SCHUBBE – Kapral – mieszkał w Rörchen – służył w 3 Pułku Grenadierów Konnych, poległ 19.10.1918
Pod listą nazwisk widnieje napis:
Gewidm von den gemeinden
Gr. U Kl. Sophienthal
W tłumaczeniu:
„Pamięci od gmin Gr. I Kl. Sophiental”
fot. Napis na dole pomnika. Zdjęcie Wojciech Janda
Współrzędne pomnika i lapidarium : 53.536118, 14.757642
