Stepniczka ( do 1945 Klein Stepenitz )- nieistniejący kościół protestancki

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z roku 1594, kiedy to jest wymieniany w rejestrze jako kościół zbudowany w XIV wieku. Przed wybudowaniem kościoła w Stepniczce, nabożeństwa odbywały się w kościele w Stepnicy.

W 1733 roku, kościół w Stepniczce został zniszczony. Niestety nie wiadomo w jaki sposób, można się tylko domyślać, iż przyczyną był pożar, co zdarzało się w tamtych czasach dosyć często.

W 1748 roku, wybudowano nowy kościół z wieżą, według projektu mistrza budowlanego J. G. Damesa. W roku 1893, iglica wieży została zniszczona przez piorun. Została odbudowana w pierwotniej formie przez mistrza ciesielskiego Köllera z Pribbernow ( Przybiernów).

Kościół stał w centrum wsi, na nieczynnym już w latach 30-tych XX wieku, cmentarzu przykościelnym.

fot. Zdjęcie kościoła w Stepniczce – lata 30-te XX wieku

Kościół był konstrukcji szachulcowej z drewna dębowego, z otynkowanym wypełnieniem ceglanym na odnowionych fundamentach z kamienia polnego i cegieł. Ściany nawy od zachodu i północy zostały w latach 30-tych XX w. zostały solidnie podmurowane do wysokości parapetów. Kościół posiadał okna prostokątne, zamknięte płaskimi łukami, poziome belki jętkowe z opaskami na trzonach. Dach był czterospadowy, pokryty podwójną dachówką karpiówką.

fot. Kościół w Stepniczce w skali 1 : 300

Wewnątrz nawy znajdował się strop deskowy w formie sklepienia zwierciadlanego. Na zwierciadle znajduje się malowidło: Oko Boże w wieńcu z chmur, wici akantu i kartusze na bocznych płycinach. Oryginalna podstawowa kolorystyka kościoła wewnątrz była jasnoniebieska. Sufit wydawał się ciemnozielony, dzięki zastosowaniu politury szelakowej*.

fot. Fragment pomalowanego sufitu w kościele

Wieża kościoła posiadała szkielet dębowy, a ściany szalowane deskami. Dach wieży jednospadowy, kryty gontem. Na szczycie znajdowała się ośmioboczna iglica z głowicą i krzyżem. Wieża była bez specjalnej dzwonnicy, z belkami kotwiącymi i krzyżulcami*.

fot. Zdjęcie kościoła z widoczną wieżą

Wyposażenie kościoła:

Ołtarz

Mensa* z cegły otynkowana. Od frontu łukowa nisza segmentowa. Przystawka ołtarza sięgała prawie sufitu z amboną. Wykonana z drewna dębowego, rzeźby znajdujące się na ołtarzu, wykonane z drewna lipowego. Ambona posiadała ośmioboczny  kosz, z prostymi pilastrami z wysuniętymi wolutowymi konsolami. Na tych ostatnich znajdowały się figury aniołów o wysokości 95 cm, z girlandami kwiatowymi. Zwoje akantu, muszle i katrusze znajdowały się na pilastrach, pulpitach i konsolach. Płyta nagłaśniająca była przymocowana do obelkowania.

fot. Trzy fotografie ołtarza w Stepniczce

Stelle i galerie

Wykonane z drewna sosnowego, pochodzą z XVIII wieku

Krucyfiks

Krucyfiks ołtarzowy z 1840 roku. Jego wysokość wynosiła 62 cm, a wykonany był z żeliwa

Nagrobek 1

Nagrobek szypra Christiana Krentzina ( 1709-1753). Wymiary nagrobka: 120 cm x 190 cm. Wykonany był z szarego piaskowca. Leżał w chodniku przed ołtarzem z dwoma następnymi nagrobkami. Znajdowała się na nim inskrypcja z datami j.w.

fot. Nagrobek szypra Christiana Krentzina

Nagrobek 2

Wykonany z czerwonego piaskowca o wymiarach 92 cm x 187 cm. Był całkowicie zniszczony z zatartymi napisami.

Nagrobek 3

Wykonany z szarego piaskowca, o wymiarach 140 cm x 193 cm. Był zniszczony i uszkodzony. Czytelne jedynie daty: 1711 i 1743

Żyrandol

Wykonany z mosiądzu, o wysokości 70 cm. Posiadał dwanaście ramion. Wykonany w XVIII wieku.

Świeczniki 1

Dwa świeczniki o wysokości 35 cm. Posrebrzane, u podstawy widoczne lwie głowy. Na kolumnie świeczników tralki. Na kolumnie i stopie grawerowane zwoje liści i kartusze. Świeczniki pochodzą z roku 1800.

Świeczniki 2

Dwa świeczniki o wysokości 30 cm. Wykonane z brązu. Na kolumnie tralki. Pochodziły z pierwszej połowy XVIII wieku

fot. Świecznik nr.2

Świeczniki 3

Dwa świeczniki o wysokości 37 cm, wykonane z cyny. Podstawa trójboczna z medalionami, główkami aniołków i wąsami akantu. Na medalionach wyryte „I” i „I B”. Na górnej krawędzi podstawy wygrawerowany napis:

„DANIEL DIECKOW SOPHIA WILCHELMINA BORTENREVTTERN”

W medalionach napis :

„EHEFRAV ANNO 1782”

Oraz trzy znaczki Michela Gottlieb Hadert ze Szczecina

Kielich

Kielich o wysokości 24 cm, wykonany ze srebra, częściowo złocony. Podstawa ośmiokątna z tralkowym trzonem, czasza gładka. Na stopie znak z datą 1806, znak mistrza oraz kolejna data 1809. Kielich z XVIII wieku.

fot. Kielich w/w

Patena

Patena w zestawie z wyżej opisanym kielichem. Średnica 14 cm, wykonana ze srebra. Znajdujący się na niej stempel, taki sam jak na kielichu

Pudełko na opłatki

Pudełko w zestawie z wyżej opisanym kielichem i pateną. Posiadało owalny kształt o wymiarach: wys. 5.5 cm x dł. 13 cm x szer. 8 cm. Wykonane ze srebra. Na pokrywie, przymocowany był mały krucyfiks. Napis dedykacyjny i pieczęć taka sama jak na kielichu i patenie.

fot. Znaki widoczne na kielichu, patenie i pudełku

Antepedium- zakrycie

Zakrycie było białym płótnem z haftowanym wieńcem i koroną. Powyżej widniał napis: „I D 1809”

Pokrowiec na mównicę

Pokrowiec wykonany z aksamitu z haftem wykonanym srebrną nicią. Pokrowiec datowany na 1852 rok.

Dzwon 1

Wysokość dzwonu 78 cm, średnica w podstawie 86 cm. Cały wykonany z brązu. Na wieńcu posiadał pierścienie, a na górnej krawędzi liście winorośli. Na płaszczu widniał napis:

„DIESE GR. STEPNITZ GLOCKE A 1745 GEGOSSEN 1833 GESPRUNGEN GEGOSSEN VON C VOSS IN STETTIN 1839 UNTER DER REGIERUNG UND PATRONAT FRIEDRICH WILHELM III ALS E F BARTSCH PASTOR CF BUTENHOFF KANTOR UND F OESTERREICH UND FW BLECKS VORSTEHER AN DER KIRCHE WAREN”

Dzwon 2

Wysokość dzwonu 68 cm, średnica w podstawie 70 cm. Wykonany z brązu. Na jednej stronie płaszcza znajdowała się inskrypcja, dzięki której możemy się dowiedzieć, iż dzwon został odlany przez fundatora dzwonu C.F.Vossa ze Szczecina w 1847 roku za czasów pastora Baara.

Dzwon 3

Dzwon o wysokości 73 cm, odlany w 1745 roku przez Heinricha Scheela w Szczecinie. Został on oddany na potrzeby militarne w 1917 roku.

Tablica 1

Drewniana tablica upamiętniająca wojnę z Francją w latach 1813/1825. Wisiała na południowej ścianie.

Tablica 2

Drewniana tablica upamiętniająca I wojnę światową w latach 1914/1918, Wisiała na północnej ścianie.

Ograny z drugiej połowy XIX wieku.

W latach 30-tych część zabytkowego wyposażenia z uwagi na ich stan i wiek, przeniesiono do Państwowego Muzeum w Szczecinie. Oto lista przeniesionych zabytków:

10 rzeźbionych figurek o wysokości 35 cm, 75 cm i 80 cm. Zachowane było malowanie i złocenia. Figurki przypuszczalnie pochodziły z ołtarza kaplicznego z około 1600 roku.

Dwie żeńskie figury świętych – Św.Anna, o wysokości 78 i 86 cm. Wykonane z drewna, były częściowo uszkodzone.

Anioł chrzcielny wykonany z drewna

Misa chrzcielna z cyny z pieczęcią i napisem „ A. OSTMANN STETTIN”

Dwie łodzie wotywne, o długości 67 i 72 cm. Mniejsza z nich z napisem „ C.Schult Anno 1731”

fot. Jedna z łodzi ze Stepniczki

Żelazny zamek do drzwi z dzwonkiem – długość 41 cm

W rejestrze kościelnym z 1594 roku widnieje informacja, iż w pierwszym kościele znajdował się również mosiężny żyrandol. Został podarowany przez Hansa Vosse. Na żyrandolu znajdowało się epitafium dla Hansa Otte.

Kościół w niezmienionym stanie przetrwał do 1945 roku. Niestety po zakończeniu II wojny światowej, został wyburzony, a przykościelny cmentarz zniwelowany.

W 2016 roku w jednym z gospodarstw odnaleziono trzy płyty nagrobne. Jedna z nich pochodziła z kościoła w Stepniczce. Była to wyżej opisany nagrobek szypra Christiana Krentzina.

Jak wynika z opisu kościoła i wyposażenia, dziś kościół byłby kolejną perełką Pomorza Zachodniego.

• Krzyżulec – ukośny element konstrukcji kratownicy. Przenosi obciążenia rozciągające lub ściskające.
• Politura szelakowa jest powłoką transparentną, nałożona na drewno eksponuje usłojenie i naturalną jego barwę.
• Mensa (z łac. stół, tablica) – płyta stanowiąca blat ołtarza

Tłumaczenie z języka niemieckiego Tomasz Wetta